چکیده:
اصلاح الگوی مصرف به معنای نهادینه کردن بهره برداری معقول از منابع و امکانات موجود است. نویسنده نخست به تفاوت رویکرد فلسفی و دینی اعتدال اشاره می کند و پس از آن، اعتدال در مصرف را از نگاه امام رضا علیه السّلام به همراه شاخص ها و مصادیق آن بررسی می نماید. وی عقیده دارد در منظر امام علیه السّلام اعتدال مبتنی بر مناسبات عقلانی و وحیانی است. از این رو ابعادی فراخ تر از رویکرد فلسفی دارد و از جزئی ترین تا مهم ترین موضوعات زندگی انسانی را در برمی گیرد.
Correction of consumption pattern means to institutionalize logical exploitation of the existing resources and means. In this article، first، the writer points out the philosophical and religious difference of moderation، then، goes on to address moderation in consumption from the viewpoint of Imam al-Riḍā (A.S.) along with its indices and referents. He believes that in the Imam (A.S.)'s view moderation is based on rational and revelation relations and therefore، it has wider dimensions than the philosophical approach، encompassing the least as well as the most important aspects of human life.
خلاصه ماشینی:
در اینجا به مواردی از معنای خاص (اسراف در امور مالی) و معنای عام آن اشاره کوتاه میشود: 1- از حد گذشتن در گناه و نافرمانی طه/127، یونس/12، اعراف/81، انبیاء/90 و یونس/53 2- زیادهروی در خوردن یا مصرف آنچه حلال است اعراف/31، نساء/6 و انعام/141 3- زیادهروی در اعتقاد که به شک و تردید بینجامد غافر/34 4- اسراف در مسائل ساده و معمولی، مانند خوردن و آشامیدن اعراف/31 5- تفریط و تقصیر در عمل صالح و حق خداوند آل عمران/147 6- از حد گذشتن در انفاق و بخشش بیش از اندازه فرقان/67 7- زیادهروی در داوری کردن که به کذب و دروغ میانجامد غافر/28 8- نادانی (به عنوان یکی از عوامل خروج انسان از اعتدال) نهجالبلاغه، حکمت 70؛ کلینی، اصول کافی، ج1، ص26 9- تبذیر به معنای اتلاف و تضییع اموال بنگرید به: فیض کاشانی، تفسیر صافی، ذیل آیه 26 سوره اسراء؛ شرح غرر الحکم، ج4، ص572 10- تلف کردن مال شرح غرر الحکم، ج5، ص86 اقتار و سختگیری نقطه مقابل اسراف، تقتیر و سختگیری در مصرف و هزینه زندگی است که از نظر قرآن و سیرة امامان معصوم( مورد نکوهش قرار گرفته است.
امام رضا7 در این باره میفرماید: «شایسته است که مرد در زندگی خود توسعه و گشایش ایجاد کند تا برای او آرزوی مرگ نکنند» حر عاملی، وسائل الشیعه، ج15، ص249، ح6 این حدیث و احادیث دیگری که از آن حضرت در این زمینه رسیده، نشانة این حقیقت است که هم اسراف و زیادهروی و تجملگرایی امری ناشایست است، هم تنگگیری و کمتر از حد لازم خرج کردن و ایجاد کمبود بر خانواده، که موجب آسایش و آرامش خانواده میگردد.