چکیده:
متصدی حمل و نقل هوایی ممکن است در مقابل اشخاص ثالث که در آسمان یا روی زمین و آب در نتیجه حرکت این وسیله آسیب می بینند، مسوولیت مدنی غیرقراردادی پیدا کند که در خصوص آن پرسش های زیادی مطرح می شود؛ از جمله: این مسوولیت متوجه چه شخص یا اشخاصی است؟ افعال زیانبار و خسارات واردشده در نتیجه بهره برداری از هواپیما کدام است و چه ماهیتی دارد و چگونه می توان حق مالکیت اشخاص بر اموال روی زمین یا آب را با حق به کارگیری و پرواز هواپیماها جمع کرد؟ آیا مسوولیت مدنی غیر قراردادی متصدی حمل و نقل هوایی تابع قواعد عمومی و منوط به اثبات تقصیر است یا نوعی «مسوولیت محض» است؟ در این مقاله در پرتو مطالعه تطبیقی به این پرسش ها پاسخ داده شده و علاوه بر توصیف وضع موجود نظام حقوقی ایران و تفسیر قوانین، کاستی های نظام حقوقی هم مشخص و پیشنهادهای لازم ارایه شده است.
The owner of the aircraft or the enterprise which benefits from its use or operation may have civil liability for injuries to persons or property on the land or water or in the sky. Regarding this liability many questions can be raised: Who is the responsible person and what are the harmful acts and damages which can be resulted from using aircraft and how can harmonize the property rights of persons on the land or water with the right of flying aircrafts? What is the foundation of liability: Fault or strict liability? Using comparative study، we have answered to these questions and in addition to description of the present situation of legal systems، some proposals have been offered to remove the defects and fill the gaps of Iran's legal system.
خلاصه ماشینی:
فصلنامه حقوق،مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی،دوره 40،شمارۀ 3،پاییز 1389،صفحات 76-57 مطالعۀ تطبیقی مسؤولیت مدنی غیرقراردادی متصدی حمل و نقل هوایی حسن بادینی{o*o} استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (تاریخ دریافت:1388/11/18-تاریخ تصویب:1389/1/17) چکیده: {IBمتصدی حمل و نقل هوایی ممکن است در مقابل اشخاص ثالث که در آسمان یا روی زمین و آب در نتیجۀ حرکت این وسیله آسیب میبینند،مسؤولیت مدنی غیرقراردادی پیدا کند که در خصوص آن پرسشهای زیادی مطرح میشود؛از جمله:این مسؤولیت متوجه چه شخص یا اشخاصی است؟افعال زیانبار و خسارات وارد شده در نتیجۀ بهرهبرداری از هواپیما کدام است و چه ماهیتی دارد و چگونه میتوان حق مالکیت اشخاص بر اموال روی زمین یا آب را با حق به کارگیری و پرواز هواپیماها جمع کرد؟آیا مسؤولیت مدنی غیرقراردادی متصدی حمل و نقل هوایی تابع قواعد عمومی و منوط به اثبات تقصیر است یا نوعی«مسؤولیت محض»است؟ در این مقاله در پرتو مطالعۀ تطبیقی به این پرسشها پاسخ داده شده و علاوه بر توصیف وضع موجود نظام حقوقی ایران و تفسیر قوانین،کاستیهای نظام حقوقی هم مشخص و پیشنهادهای لازم ارایه شده است.
». بند 3 مادۀ 76 قانون هوانوردی مصوب 1982 انگلستان در این باره مقرر میدارد: «خسارات یا ضرر مادی وارد شده به اشخاص یا اموال روی زمین یا آب که ناشی از سقوط شیء،حیوان یا انسان از هواپیمای در حال پرواز یا برخواستن یا فرود آمدن باشد،چنانچه منسوب به تقصیر خود زیاندیده نباشد،بدون نیاز به اثبات بیاحتیاطی،عمد یا دیگر اسباب خاص دعوا،قابل جبران است و چنان فرض میشود که خسارت یا ضرر ناشی از فعل عمدی، بیاحتیاطی یا کوتاهی مالک هواپیما بوده است» )541.