چکیده:
غدیر خم که در هجدهم ذی الحجه سال دهم هجرت و در آخرین حج عمر گرانمایه پیامبر اکرم 9 به وقوع پیوست، تأکیدی محکم و متین بر خلافت و امامت امیرالمومنین امام علی 7 به امر پروردگار بود که قرآن کریم، حدیث شریف نبوی و تاریخ، گواه غیرقابل انکار آن است. واقعه عظیم غدیر، مرزهای دینی و تاریخی را درنوردیده و در ادبیات نیز انعکاس یافته است تا آنجا که شاعران فراوانی از عرب و عجم و مسلمان و غیرمسلمان، نصب امیرالمومنین 7 را به امامت و ولایت به امر یگانه ایزد و به دست آخرین فرستاده 9 در اشعارشان به تصویر کشیدهاند.نکته قابل توجه این است که حتی سرسختترین دشمنان «سید الأوصیاء» از پنهان ساختن این حقیقت تابناک درماندهاند که از میان آنها میتوان به عمروعاص اشاره کرد.این مقاله بر آن است تا ضمن بررسی قصیده جلجلیه و تحلیل درونمایههای آن، دیدگاه سرایندهاش را درباره غدیر خم و مسئله جانشینی پس از حضرت محمد 9 با استناد به شواهدی از قرآن کریم و حدیث شریف و تاریخ، تبیین نماید و از رسالت ادبیات در منعکس کردن حقایق بهره برد.
خلاصه ماشینی:
"به طور خلاصه، میتوان در مقایسه میان امیرالمومنین 7 و معاویه و سپاه اسلام با سپاه شام و دیگر موضوعات، جدول زیر را رسم نمود : معاویهامام علی 7سپاه اسلامسپاه شامسایر و منافقانابن هندإمام الهدیفیه کلزمر یهرعونخلع الخلافة مستفحلمهالیع کالبقرمن حیدر کخلع الجفلالنعال من الأرجل ابن آکلة الکبودالمفضلهل التقی والبقر البکملباس الخلافة الحجیجیش نفاقفی معاویة کلبس العراق البغاةالخواتیم بالأنمل الحصانجوم السماءالمنجلالحسام أخسر أخراه لنیل یسیر الحطام عن الحق فی معزلالنبأ الأعظم الأفضل عن إمرة المومنین وإمرة المومنین دعوی الخلافة فی معزل لو لاموازرة عمروالمشعل المصطلی لم یطع معاویة لولا وجود عمرو بنالعاص سید الأوصیاء لم یقبل معاویة لو لا عمروبن العاصنعم الولینشر ذکر معاویة لکان معاویة یعاف منفی الخافقین کسیر الخروج من المنزلالحمیر مع المحمل کمثل النساء معاویهامام علی 7سپاه اسلامسپاه شامسایر و منافقانضاق من معاویه علیهحیدر الخناق فواد معاویة من علیالأسد المبسلحشد جیش نفاق فی عسعلالعراق کسیر الجنوب مع الشمال لخوفه من بأس علیالفارس القسور المسبل ملیء من الأفکل یذرق ذرق النعامالبطل المقبل حذارا باع الجنان بعهد لم یوفه لعمروبن العاص یوم کشف الغطاء لهخصم معاویه و عمروبن الویلالعاص من الله فی الموقفیحاسب عمرا بن العاص المخجلو معاویه فی النار فی الدرکیعتز بالله و المرسل الأسفل اما مهمترین بخش این قصیده، ابیاتی است که در مورد غدیر و نصب امام علی 7 به خلافت و امامت پس از پیامبر 9 به دست ایشان و به فرمان پروردگار، سخن میگوید که شرح آن گذشت."