چکیده:
آب به دلیل همجوار بودن شهرستان راور با کویر لوت و دشت کویر و شرایط آب و هوایی، یکی از مهمترین و کمیاب ترین نهاده های کشاورزی در این شهرستان محسوب میشود. پسته 90% اراضی باغی و 73% کل اراضی کشاورزی این شهرستان را به خود اختصاص داده و مهمترین محصول کشاورزی این شهرستان محسوب میشود. عمدهترین منبع تامین کنندهی آب کشاورزی در این منطقهی آبهای زیرزمینی است. قیمت پایین آب از یک سو و افزایش قیمت پسته در سالهای اخیر و در نتیجه افزایش سودآوری از طرف دیگر سبب بهره برداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی در این شهرستان شده است. لذا در این مطالعه به تعیین ارزش اقتصادی آبهای زیرزمینی شهرستان راور در سال زراعی 87-1386 پرداخته شده است. به این منظور روش محاسبه ارزش بهره وری نهایی نهاده مورد استفاده قرار گرفته است. بهکارگیری این روش نیازمند تخمین تابع تولید محصول است. لذا ابتدا تابع مناسب برای محصول پسته تخمین زده شد و سپس ارزش اقتصادی آب با محاسبهی ارزش بهره وری نهایی، تعیین گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که ارزش اقتصادی هر مترمکعب آب زیرزمینی در شهرستان راور بهطور متوسط 19870 ریال می باشد. با توجه به سهم 49% آب از کل ارزش پسته و کمیاب بودن این نهاده در شهرستان راور لازم است قیمت آن به تدریج به مقدار واقعی خود نزدیک و به ترویج و تشویق کشاورزان به منظور مصرف بهینه آب پرداخته شود.
Due to contiguous city of Ravar with Lut and Dasht-e Kavir desert، and weather conditions، water is one of the rarest agricultural inputs in this city. Pistachio allocates 90% of garden and 73% of agricultural lands of the city and it is the most important agricultural product in this region. A major source of agricultural water supply in this area is groundwater. Low price of water on one side and increased pistachio prices in recent year on the other side increased the profitability of taking the advantage of excessive groundwater use. Therefore، in this paper the economic value of groundwater has been studied during the period of 2007-2008. For this، the method of marginal productivity value of inputs is used. This method requires estimation of production function. Therefore، proper function for pistachio was estimated and then economic value of water were determined utilizing the marginal productivity value. The results show that the economic value of per cubic meter of underground water in the Ravar city in average is 19،870 Rials. In consideration of 49% share of water in pistachio production and the lack of water in the city، the present prices should gradually approach to its real value for promoting and incouraging farmers to optimize water use.
خلاصه ماشینی:
"جدول 1-وضعیت آبخوان راور از ابتدای تشکیل شبکه سنجش تاکنون (به تصویر صفحه مراجعه شود)مأخذ:سایت دفتر مطالعات پایهی منابع آب ایران(وزارت نیرو) همان طور که ملاحظه میشود،میانگین نوسانات سطح آب در این شهرستان درسال زارعی 86-1385،35-سانتیمتر و در سال زراعی 87-1386،45-سانتیمتر وطی سالهای 87-1375 به طور متوسط سالانه 35-سانتیمتر بوده به طوری که افزایشبهرهبرداری از آبهای زیرزمینی در این منطقه ممنوعه اعلام شده است(سایت دفترمطالعات پایهی منابع آب ایران،1387).
-روش جمعآوری دادهها همان طور که قبلا نیز بیان شد،پسته عمدهترین محصول کشاورزی شهرستان راورمیباشد که حدود 90%از اراضی باغی این شهرستان را به خود اختصاص داده است؛لذابه منظور محاسبه ارزش اقتصادی آبهای زیرزمینی،ابتدا تابع تولید مناسب برای اینمحصول برآورد و سپس با استفاده از روش بهرهوری نهایی،ارزش اقتصادی هرمترمکعب آب که بیانگر ارزش اقتصادی هرمتر مکعب آبهای زیرزمینی منطقهی موردنظر میباشد،محاسبه میگردد.
آمار و اطلاعات مورد نیاز تحقیق که شامل مقدار نهادههای مختلف مصرف شده درتولید پسته(نیروی کار،ماشینآلات،کود حیوانی،کود شیمیایی،سم و آب)،هزینهیآنها،مقدار تولید و قیمت پسته میباشد؛از 50 کشاورز پستهکار شهرستان راور درسال زراعی 87-1386 از طریق نمونهگیری تصادفی و تکمیل پرسشنامه گردآوری و بهمنظور تخمین مدلها و انجام آزمونهای مربوطه از نرمافزار اقتصادسنجی Eviews 5 استفاده شد.
جدول 3-مقادیر ارزش تولید نهایی محاسبه شده برای کشاورزان نمونه شهرستان راور(استان کرمان)در سال 1387 (به تصویر صفحه مراجعه شود)مأخذ:نتایج تحقیق همان گونه که نتایج نشان میدهد ارزش اقتصادی برآورد شده برای هرمتر مکعبآب زیرزمینی در شهرستان راور به طور متوسط 19870 ریال و حداکثر 20890 ریال وحداقل 12660 ریال در سال زراعی 87-1386 میباشد؛در حالیکه هزینهی متوسط هرمتر مکعب آب برای کاشت محصول پسته در همین سال 2000 ریال بوده است."