چکیده:
به کارگیری قرآن و گزارشهای تفسیری، با توجه به اطلاعات فراوان تاریخی نهفته در آن، اهمیت بسیاری در حوزه پژوهش سیره نبوی دارد. در این مقاله تلاش شده تا به مدد قرآن و گزارشهای تفسیر کننده آن، داستان آیات شیطانی نقد و بررسی شود. آیات شیطانی داستان مشهوری در تاریخ اسلام است که مورد توجه محافل علمی از جمله شرق شناسان بوده است. متن مورد نقد و بررسی این داستان، بر اساس گزارشهایی است که محمد بن جریر طبری، از مفسران و فقیهان و مورخان پیشگام قرن چهارم در دو کتاب تاریخ الملوک و تفسیر جامع البیان نقل کرده است. این نقد، بدون در نظر گرفتن آموزههای کلامی و دینی، ناهمخوانی درونی این گزارشها و ناسازگاری آن با گزارشها و شواهد تاریخی دیگر را نشان میدهد که به روشنی گواه غیر واقعی بودن این داستان است.
خلاصه ماشینی:
"{CP14CP} روایت دهم:در ادامه گزارشهای طبری،ابن شهاب زهری(م 124 ق)از ابو بکر بن عبد الرحمن(م 94 ق)نقل کرده است که هنگامیکه رسول خدا در مکه سوره نجم را میخواند به اشتباه پس از نام بتهای مکیان،این جمله را اضافه کرد که«به شفاعتشان امید میرود»،مشرکان با شنیدن این جمله خوشحال شدند و بر او سلام کردند؛ولی پیامبر به آنان گفت که این از شیطان بوده،سپس آیه 55 سوره حج نازل شد.
الف)گزارش حالت درونی پیامبر و اندوه و آرزوی او:این مطلب در روایت اول محمد بن کعب قرظی،بهصورت آرزویی که در روز حادثه برای پیامبر رخ داده بیان شده به اینگونه که«روزی پیامبر وارد مسجد الحرام شد و آرزو کرد در آن روز آیهای که باعث نفرت قریش از او شود نازل نگردد؛{CP24CP}اما در گزارش دیگر این روای در تفسیر جامع البیان و تاریخ طبری،در یک روند کلی رسول خدا را از دوری و انزجار قوم و قبیلهاش نسبت به وحی و تعلیماتی که آورده غمگین توصیف کرده و تصریح میکند که«آرزو میکرد که از جانب خداوند آیهای نازل شود که موجب جلب رضایت آنان از پیامبر و باعث ایجاد نزدیکی و الفت با آنها شود»."