چکیده:
کودکان و نوجوانان جزء سرمایه های ملی هر کشوری به شمار می روند. استفاده کردن از برنامه های رسمی و غیر رسمی در چگونگی تعلیم و تربیت آنها، سیاست هایی است که مسئولان آنها را در راس برنامه های خود قرار می دهند. نپذیرفتن روش های آموزش مستقیم از سوی فراگیران در بیشتر مواقع، پایداری و ماندگاری بیش از حد آموزش های غیر مستقیم موجب روی آوری کشورها به استفاده از تمام ظرفیت های آموزش غیر مستقیم در تعلیم و تربیت کودکان شده است. ادبیات کودکان و نوجوانان به عنوان یکی از ابزارهای تربیت غیر رسمی علاوه بر تامین نیازهای جسمی، روحی و عاطفی تاثیرات دیگری نیز در آنها برجای می گذارد. استفاده از ادبیات در تقویت خواندن و نحوه به کارگیری آن در ایجاد آرامش روحی و روانی و به کارگیری آن به عنوان وسیله ای برای کسب تجربیات جدید راهکارهایی است که مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. استفاده از ادبیات در شکل گیری باورهای دینی در کودکان و نوجوانان بخش پایانی این نوشته را تشکیل داده است.
خلاصه ماشینی:
او به زندگي آزاد و شاد كودكان در دامن طبيعت اعتقاد داشت و آن را سبب شكوفايي استعدادهاي آنها ميدانست و ميگفت: «كودك را بايد حمايت كرد نه تربيت، بهتر است او را به طبيعت نزديك كنيم تا هم از شر جامعه در امان بماند و هم با توجه به سطح شعور و احساس خود حقايق جهان را درك كند (نقل شده در: قزلاياغ، 1383، ص80).
پژوهشهاي ديگري نيز به نتايج مشابهي دست يافته و يادآور شدند كه اگر كودكان و نوجوانان با خواندن كتابهاي مناسب بتوانند وجه اشتراكي بين احساسات، توانمنديها يا مشكلات خود و شخصيتهاي داستان پيدا كنند، شناخت بهتري نسبت به آن حالتها به دست ميآورند و با صحبت كردن درباره آن بينش لازم نسبت به اين امور را كسب ميكنند و در صورت بروز مشكل ميتوانند به حل آن بپردازند.
اهميت ادبيات و هنر در شكلدهي به شخصيت معنوي و اخلاقي انسان در دوره كودكي و تأثير شديد آن بر كودكان، از ديرباز مورد توجه انديشمندان و صاحبنظران تعليم و تربيت بوده و در اين زمينه بحثهاي زيادي صورت گرفته و نظرهاي گوناگوني داده شده است كه بعضي از آنها هنوز هم از اعتبار و ارزش بالايي برخوردارند.
از موارد ديگري كه متخصصان به استفاده از ادبيات در بيان انديشههاي ديني تأكيد دارند اين است كه آموزش مستقيم بهخصوص در زمينه مسائل اخلاقي و تربيتي، چندان كارساز نيست و گاهي تأثير سوء نيز ميبخشد.
استفاده از ادبيات در پرورش ديني كودكان و نوجوانان حتي در جوامع غربي از چنان اهميت و ارزش بالايي برخوردار است كه طرحهاي متعددي براي اين مورد به وجود آمده و تحقيقات بسياري نيز در اين خصوص صورت گرفته است.