چکیده:
معنویت و دینداری، توجه روزافزونی را به عنوان متغیرهای تحقیقات سلامت به خود جلب کرده اند. مقیاس تجارب معنوی روزانه (DSES) ابزاری است که به منظور اندازه گیری تجارب معنوی به عنوان جنبه مهمی از زندگی روزانه بسیاری از افراد، طراحی شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی روایی و پایایی مقیاس تجارب معنوی روزانه (نسخه 16 ماده ای) در ایران بود. به این منظور 120 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز برای بررسی روایی و پایایی آن شرکت نمودند. پایایی مقیاس از سه طریق بررسی گردید که به ترتیب ضرایب پایایی 96/0 برای بازآزمایی، 88/0 برای تنصیفی اسپیرمن ‐ براون و 91/0 برای آلفای کرونباخ به دست آمد. برای مطالعه روایی مقیاس حاضر، از سه روش روایی همزمان، تحلیل عوامل و همبستگی ماده های مقیاس با نمره کل مقیاس استفاده شد. روایی همزمان DSES از طریق اجرای همزمان با پرسش نامه جهت گیری مذهبی آلپورت انجام شد که ضریب همبستگی 71/0 حاصل آن بود. تحلیل عاملی اکتشافی به روش تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس برای DSES سه عامل استخراج نمود که به ترتیب عامل های احساس حضور خداوند، ارتباط با خداوند و احساس مسئولیت در قبال دیگران نام گرفتند که در مجموع بیش از 61 درصد واریانس کل مقیاس را تبیین نمودند. همچنین نتیجه مطالعه حاضر نشان داد که تمام ماده های مقیاس با نمره کل مقیاس دارای همبستگی بین 4/0 تا 8/0 هستند. بنابراین، بر اساس نتایج این پژوهش، فرم شانزده ماده ای مقیاس تجارب معنوی روزانه واجد شرایط لازم برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و به ویژه حوزه روان شناسی سلامت در جامعه ایرانی است.
خلاصه ماشینی:
تحليل عاملي اکتشافي به روش تحليل مؤلفههاي اصلي با چرخش واريماکس براي DSES سه عامل استخراج نمود که به ترتيب عاملهاي احساس حضور خداوند، ارتباط با خداوند و احساس مسئوليت در قبال ديگران نام گرفتند که در مجموع بيش از 61 درصد واريانس کل مقياس را تبيين نمودند.
بنابراين، بر اساس نتايج اين پژوهش، فرم شانزده مادهاي مقياس تجارب معنوي روزانه واجد شرايط لازم براي کاربرد در پژوهشهاي روانشناختي و بهويژه حوزه روانشناسي سلامت در جامعه ايراني است.
در بررسي لوستالُت و همکاران (2006) در يک نمونه چهل نفره آفريقايي ‐ آمريکايي که بين 34 تا 85 سالگي قرار داشتند، همبستگي پيرسون در short form-36 rating of quality of life oblique rotation دوبار اجرا براي مقياس شانزده مادهاي DSES 80/0 و آلفاي کرونباخ براي سنجش ثبات دروني در دوبار اجرا به ترتيب 81/0 و 68/0 گزارش شده است.
همچنين نتايج مطالعه فونگ و همکاران (2009) آلفاي کرونباخ 97/0 را براي ثبات دروني نسخهچيني مقياس تجارب معنوي روزانه به دست داده است.
تمام ضرايب در سطح P تحليل عوامل: محققين مختلفي از روش تحليل عوامل براي بررسي روايي سازهاي 2 مقياس تجارب معنوي روزانه (DSES) استفاده کردهاند (براي مثال: اندروود و ترسي، Anastasi construct validity 2002).
همچنين در پژوهش حاضر از روش تحليل عاملي براي بررسي انسجام دروني و روايي سازهاي مقياس تجارب معنوي روزانه استفاده شد.
در پژوهش حاضر اين موضوع بررسي شد و نتايج نشان داد که تمام مادههاي مقياس، در سطح P در مجموع شواهد به دست آمده از بررسيها روي نمونه ايراني نشان ميدهد که مقياس تجارب معنوي روزانه از خصوصيات روانسنجي مناسبي برخوردار است و قابليت استفاده در ايران را داراست.