چکیده:
وعدة ظهور مهدی# مهمترین منبع امیدواری به آیندة روشن است که بر مبنای آن روزی آن ذخیرة الهی خواهد آمد و آنچه را مردم به تحقق کامل آن امید بستهاند، برآورده خواهد نمود. ظهور مهدی در واقع آخرین پرده از مبارزات اهل حق و باطل است که همراه با پیروزی حق میباشد. اما آنچه در این میان اهمیت بسزایی دارد، آگاهی و معرفت به ویژگیهای این دوران و باور عمیق به آن است، زیرا مردم موظفاند با الهام از این ویژگیها و به اقتضای امکانات و توانمندیهای خود، بکوشند تا در روندی تکاملی حداقلهایی از آن ویژگیها را در جامعة خود محقق کنند و زمینهساز شرایط مناسب برای شکلگیری ظهور حضرت و احیانا تعجیل در آن باشند. یکی از مهمترین شاخصههای جامعة مهدوی، برقراری عدالت اجتماعی است، زیرا از آغاز زندگی بشر، همواره ظلم و بیعدالتی روح بشر را آزرده و او را تشنة جهانی عاری از هر تبعیض و تعدی ساخته است. در طول تاریخ، همة افراد و جوامع، اعم از کوچک و بزرگ، مؤمن و کافر، مرد و زن، حتی ستمکار و ستمدیده، دانا و نادان، خواهان اجرای عدالت، این صفت انسانی بودهاند و از نقض آن تنفر داشتهاند. بررسی تاریخ زندگی رهبران دینی و مصلحان و اندیشههای فرهیختگان جوامع انسانی، به خوبی گویای این مطلب است. تصویری که تمام فلاسفه و حکما از مدینة فاضله ارائه کردهاند، آمیخته و مبتنی بر مساوات و برابری بوده و رکن اصلی آن، وعدة برقراری عدالت اجتماعی است. ولی تحقق کامل این آرمان فقط در زمان ظهور حضرت مهدی# خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"از امام صادق× نقل شده است: منظور از احیای زمین در این آیه، آمدن باران و سرسبز شدن زمین به وسیلة آن نیست، بلکه خداوند مردانی برمیانگیزد که در جامعه عدالت را احیا میکنند و با احیای عدالت زمین نیز حیات مجدد مییابد و این امر مهمتر از آمدن بارانهای مداوم است: عنه×، فی قول الله عزوجل: یحی الأرض بعد موتها، قال: لیس یحییها بالقطر، و لکن یبعث الله عز و جل رجالا، فیحیون العدل، فتحیا الأرض لإحیاء العدل، و لإقامة الحد فیها أنفع فی الأرض من القطر أربعین صباحا (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن 1416: 5/ 288).
اگرچه در طول تاریخ، انبیا و اولیا به عنوان پرچمداران جامعة انسانی از طرف خدای سبحان، انسانها را به تحقق چنین جامعهای فرا میخواندند، اما زندگی بشر هیچگاه تماما میل به سوی صلاح و تقوا و خالی شدن از ظلم و جور و برپایی عدل الهی و تحقق عدالت اجتماعی پیدا نکرده است و این تنها به دست صاحب اصلی عصر ظهور تحقق خواهد یافت.
از نگاه وی، هیچ تعریف پیشینی از عدالت وجود ندارد و با استدلال و نیز شهود وجدانی نمیتوان به اصول عدالت دست یافت، بلکه باید وضعیتی را فرض کرد که افراد به روش منصفانه دربارة محتوای عدالت اجتماعی به توافق برسند و به سبب آنکه شرایط این انتخاب و قرارداد اجتماعی منصفانه است، آنچه به صورت اساس و پایة همکاری اجتماعی مورد گزینش و توافق قرار میگیرد، عین عدالت است.
در حدیثی دیگر از امام صادق× در این مورد روایت شده است: وقتی قائم قیام کند، داوری را بر اساس عدالت قرار میدهد و ظلم و جور در دوران او برچیده میشود و جادهها در پرتو وجودش امن و امان میگردد و زمین برکاتش را خارج میسازد و حق هر کس را به او بر میگرداند (مجلسی، همان: 52/ 338)."