چکیده:
به رغم آنکه اصطلاح «تبعیض» به طور عام و «تبعیض علیه کودکان» به طور خاص بسیار پرکاربرد هستند این دو نه در اعلامیه جهانی حقوق بشر تعریف شده اند، نه در میثاقین و نه در پیمان نامه حقوق کودک؛ اما این به معنای فقدان تعریفی، هر چند اجمالی از این اصطلاح در اسناد بین المللی حقوق بشر نیست. در اسناد متعددی که برای مقابله با تبعیض در قلمروها و موضوعات خاص تدوین شده اند، تعاریفی برای اصطلاح تبعیض، البته از همان منظر ارائه شده است. از مقایسه و انتزاع قدر جامع این تعاریف مجزا و سپس الغای خصوصیت های آن تعاریف، می توان به تعریفی کلی- که بشود ادعا کرد مقبول نظام بین الملل حقوق بشر است- دست یافت. مقاله حاضر نخست مروری دارد بر تعریف اصطلاح «تبعیض» در اسناد خاص حقوق بشری؛ سپس نقش نهادهای نظارتی حقوق بشری در تبیین اصل عدم تبعیض مطالعه را می کند و در نهایت برای اصطلاح «تبعیض علیه کودکان» تعریفی پیشنهاد کرده، اجزا و قیود چهارگانه آن تبیین می کند.
خلاصه ماشینی:
برای رفع این کاستی،کمیتۀحقوق بشر(تشکیلشده براساس مادۀ 28 میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی)در اظهار نظرعمومی{o1o}صادره در سال 1989 با بیان اینکه«عدم تبعیض،همراه با مساوات افراد در مقابل قانون وحمایت مساوی قانون،بدون هیچ گونه تبعیض،از آحاد مردم،اصل بنیادی و کلی مربوط به حمایت ازحقوق بشر را تشکیل میدهد»و با اشاره به مادۀ 1 کنوانسیون بینالمللی رفع هرنوع تبعیض نژادی ونیز مادۀ 1 کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان،متذکر میشود:«اصطلاح تبعیض در میثاق[حقوق مدنی و سیاسی]به مفهوم هرگونه تمایز،ممنوعیت،محدودیت یا رحجان مبتنی برهرزمینهاینظیر نژاد،رنگ،جنسیت،زبان،مذهب،عقیدۀ سیاسی یا غیر سیاسی،خاستگاه ملی یا اجتماعی،دارایی،تولد یا موقعیتهای دیگر است که هدف یا اثرش بیاعتبار کردن یا تضعیف وجهه،بهرهمندی و استفادۀبرابر همۀ اشخاص از کلیۀ حقوق و آزادیها است» )331:8991,eettimmoC sthgiR namuH( .
همان گونه کهملاحظه میشود از دیدگاه این محقق میان لزوم اجتناب از غفلت و مسامحه و اهمال در مراقبت وحفاظت از کودکان(که از مقولۀ ترک فعل هستند)و موضوع نفی تبعیض علیه آنان ربط وثیق وجوددارد و بند 1 مادۀ 14 میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی که رفتارهای تبعیضآمیز علیه کودکانرا نفی و نهی میکند،میتواند یکی از مستندات نفی و منع اهمال نسبت به آنان تلقی گردد.
)RHCE(smodeerF latnemadnuF dna sthgiR namuH fo noitcetorP eht rof noitnevnoC naeporuE متن مادۀ 3 این کنوانسیون که به آن برای ممنوعیت مسامحهکاری و غفلت نسبت به کودکان استناد شده چنین است: .