چکیده:
تحقق عدالت قضایی را می توان هدف غایی هر نظام قضایی و حقوقی دانست. نوع الفاظ و شیوه بیان اقرار توسط مقر یا ادای شهادت از سوی شاهد یا تنظیم اسناد مختلف از سوی خواهان و خوانده می تواند تابع عوامل مختلفی مثل سن، جنس، نژاد، قومیت، میزان سواد و سلامت روحی و جسمی، هوش، فرهنگ اجتماعی و غیره باشد. بر این اساس کشف مراد اصلی و حقیقی افراد مزبور از سوی قاضی در برخی موارد تا حدی دشوار می شود که می تواند مانعی برای تحقق عدالت قضایی تلقی گردد. در چنین مواردی است که نقش مهم زبان شناسی قضایی برای تحلیل محتوای کلامی و مکانیزم زبانی افراد درگیر در یک فرایند دادرسی به خوبی قابل درک است. تبیین نقش مهم زبان شناسی قضایی در دادرسی هادانشی میان رشته ای است که تقریبا به تازگی در برخی از کشور های خارجی مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله در صدد است تا ضمن مطالعه چند قضیه خاص در حقوق خارجی و تبیین نقش دانش زبان شناسی قضایی در بهبود کیفیت دادرسی ها و تحقق هر چه بیشتر عدالت، پیشنهاداتی برای ارائه به مراجع ذی صلاح، دادگاه ها و حقوق دانان ایرانی جهت ترکیب دانش حقوق و زبان شناسی ارائه و افق جدیدی را پیش روی آن ها باز نماید.
خلاصه ماشینی:
به علاوهزبانشنای قضایی میتواند در زمینه تشخیص اسناد مجعول و تشخیص نویسنده آنها کاربردعملی و عینی داشته باشد؛ 4-تعیین و تحلیل برخی ترکیبهای نحوی که به نظر میرسد در فهم منظور شاهد مشکلایجاد مینمایند و کمک به دادگاه در روشن ساختن مسئله و درک مفهوم اصلی شاهد؛ 5-ارائه مشاورههای تخصصی به قضات،دادستان و وکلا در رابطه با زبان توصیفی و ارائهراهبردهای معناشناسی؛ 6-ارائه مشاوره در خصوص ساختار نحوی جملات و پیچیدگیهای نحوی عبارات مربوط بهادله اثبات دعوی؛ 7-یاری رساندن به قاضی در ارائه تفسیر قضایی در موارد وجود ابهام در ساختارهای نحویو زبانشناختی؛ 8-تبیین معنای واژگانی مبهم در آراء هیأت منصفه(این مهم در ایران ناظر به دادگاه مطبوعاتو دادگاه مربوط به جرائم سیاسی خواهد بود-ماده 19 قانون احزاب مصوب 1360؛قانون مطبوعاتمصوب 1379)و قابل فهم نمودن دستور العملها و نقطه نظرات هیأت منصفه؛ 9-کمک به قاضی در دستیابی به اراده واقعی طرفین دعوا از راه تحلیل ساختار زبانی اسناد ومدارک پرونده(منظورشناسی){P1P}؛ 10-تحلیل متن اعترافات حاصل از باجویی ضابطین قضایی جهت کشف صحت یا عدمصحت محوای اعترافات یا جعل و دستکاری ضابین در متن اعترافها؛ 11-تبدیل زبان انحصاری افراد از حیث بیان زبانی فردی که گاهی سبب میگردد که ادلهاثبات دعوا محل اختلاف و تردید قرار گیرند؛ 12-ارائه مشاوره و تحلیل در خصوص دامنۀ گستردهای از انواع متون مانند استشهادنامه،نامههای خودکشی،درخواستهای فدیه،متون متضمن توهین و ایذاء،ایمیلهای بدون عنوان وتهدیدآمیز،اقرارنامهها و موقعیتها مثل نوارهای شنیداری(به عنوان مدرک)،پیامهای کوتاه تلفنیو غیره جهت تحقق عدالت قضایی در آراء محاکم و پیشگیری از محکومیت افراد بیگناه جهت حفظمنزلت اصل برائت؛ 13-رمزگشایی ابهامات موجود با استفاده از عبارات ژرف ساختی(زیربنایی)در اعترافاتمورد اختلاف؛ 14-بررسی و تحلیل مواوردی مانند حذف حروف،مفعول،و افعال کمکی و حذفتکواژهای جمع و زمان و عدم تطابق بین فعل و متمم و کاربرد نادرست اسم جمع در راستای تحلیلمحتوای ادله اثبات دعوی و اراده حقیقی طرفین و اشخاص ثالث از جمله شهود؛ 15-ارائه مشاوره در زمینه گویششناسی؛در ارتباط با مشکلات گویشی متهمین و مشکلاستنباط در تشخیص گویش و لهجه تهدیدکننده و خصوصا مجرمین در زمینه امنیت ملی مانندبمبگذار یا آدمرباها که از نوار ضبط شده میتوانند در خصوص هویت و ملیت متهمین اطلاعات باارزشی ارائه نماید.