چکیده:
در فرایندهای ارتباطی هدف اصلی را اغلب اقناع مخاطب بیان کرده و کلید اقناع را تغییر نگرش دانسته اند. یکی از اساسی ترین ابزارهای ارتباطی در ارتباطات انسانی گفتگوست؛ ازاین رو، کلام ابزاری در مباحث اقناعی است. هدف این مقاله تبیین نظریات مطرح در حوزه ارتباطات انسانی با موضوع اقناع، بر اساس شیوه مناظره ای امام رضا(ع) است.دیدگاه استبدادی و متعصبانه به انسان، ارتباطی منفعت طلبانه و اقناعی در جهت تحمیق و مسخ انسان را دنبال می کند؛ حال آنکه توجه به مصالح انسانی و داشتن دغدغه رشد و تعالی بشر، این ارتباط را به ابزاری برای هدایت فرد به سوی مصالح انسانی مبدل می سازد. ارتباطی که با هدف رفع جهل، شناخت، اطلاع یابی از عقاید و تفاسیر دیگران نسبت به موضوعات یکسان آغاز می گردد و الزاما هدف اقناع و تغییر نگرش ندارد. براین اساس، تبیین و توضیح مفاهیم و اصطلاحات مطرح در حوزه ارتباطات اقناعی، موضوعیت می یابد. مقاله حاضر پژوهشی بنیادی و میان رشته ای است که با هدف بررسی اقناع و تغییر نگرش در ارتباطات انسانی، با توجه به سیره ارتباطی امامان معصوم(ع) و با رویکردی برون دینیانجام شده است.
The basic objective of communication process has often been considered to be the audience''s persuasion، and the key to this is attitude change. One basic communication tool among humans is dialog، hence discourse is a means of persuasion. The purpose here is defining current theories in the field of human communication as they concern the issue of persuasion based on Imam Reza''s (pbuh) debate method. An authoritarian and biased view about humans seeks an advantageous and persuasive form of communication only to deceive and subdue one''s audience. Conversely، observing human''s essential interests and feeling concerned about his progression and exaltation transform this kind of communication into a means of leading to those interests. In other words، this kind of communication may not necessarily aim to persuade or change attitudes، but to obliterate ignorance and understand other people''s opinions and interpretations of shared issues. On this basis، a definition of concepts related to a persuasive form of communication comes to our notice. This article is the result of a fundamental and interdisciplinary research that intends to examine the issue of persuasion and attitude change in human communication with a special regard to the Infallible Imam''s communicative behavior and by adopting an extra-religious approach.
خلاصه ماشینی:
"امامان معصوم(ع) بهویژه حضرت امام رضا(ع) سیستم ارتباطی را خود سازماندهی کرده و بر اساس شیوه خاص خود ارتباط برقرار میکردند؛ هدف ایشان از برقراری این ارتباطات، ترغیب 109 و تبلیغ 110 در معنای انسانی آن بوده است، این به معنی ارائه راه و شیوه صحیح است و جدای از بحث الزام و اجبار است.
2. بررسی مفاهیم و انواع روشهای ارتباطی بهعنوان ابزارهای اقناعی (مفاهیم عملیاتی) اقناع از کهنترین مباحث در ارتباطات انسانی است که همواره با روشها و بر اساس اصطلاحات مختلفی تحقق یافته است؛ از جمله این اصطلاحات، مناظره، مجادله، محاجه، مغالطه، خطابه و نظایر آن را میتوان نام برد، که توضیح عملیاتی مجادله، مفاقهه، مغالطه و مناظره ارائه میشود.
مدل برلو در حوزه ارتباطات انسانی بهدلیل ذکر اجزاء و عناصر اصلی ارتباط، توجه به دوسویه و تعاملی بودن ارتباط (هرچند دید سادهای از ارتباطات انسانی را بیان میکند) از دامنه کارآیی و قابلیت کاربرد مناسبی در موضوع مورد بررسی یعنی اقناع و تغییر نگرش برخوردار است.
عنصر بعدی پیام بود که وی متغیرهای مستقلی چون: قابلیت درک (فهمپذیری)، تعداد استدلالهای بهکاررفته، پاداشهای درون پیام (آثار آنی در برابر آثار آتی؛ انتخاب این متغیر متأثر از دیدگاه رفتارگرایی و محرک- پاسخی هاولند بیان شده است)، برانگیختگی و کاهش ترس، پیامهای یکسویه در مقابل پیامهای دوسویه، ترتیب ارائه پیام، تکرار پیام و سبک ارائه پیام را که در ارتباط با اقناع و تغییر نگرش بودند، بررسی کرد."