چکیده:
امروزه بسیاری از کشورهای جهان اسلام مواجه با فقر و توسعه نیافتگی میباشند. عوامل گوناگون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در پیدایش این پدیده مؤثر بودهاند. در میان عوامل اقتصادی، حاکمیت نظام بهره نقش تعیین کنندهای در تشدید فقر داشته است. در دهههای اخیر، این معضل، در کنار دغدغه دین باوری، دانشمندان مسلمان را بر ترسیم الگوهای بانکداری بدون ربا واداشته است.
تحقق نظام بانکی بدون ربا همراه با اجرای سایر ابعاد نظام اقتصادی اسلام به رفع فقر از این جوامع میانجامد. در این نوشتار عوامل اقتصادی پیدایش فقر و راههای درمان آن را در چارچوب الگوی بانکی مبتنی بر مشارکت را به بررسی گذاشتهایم.
خلاصه ماشینی:
"در صورتی که در نظام مشارکت، به علت امکانپذیر نبودن سفتهبازی و استفاده از بهره پول، تا وقتی نرخ بهرهوری بزرگتر از صفر باشد، متقاضی برای سرمایهگذاری وجود دارد؛البته در این نظام نیز در وحله اول فعالیتها با یکدیگر مقایسه شده ودر هر فعالیت تولیدی که نرخ سود انتظاری بیشتر است سرمایهگذاری انجام خواهد گرفت.
در نظام بانکی مبتنی بر حذف بهره صاحبان سپردهها در سود حاصل از عملیات موضوع مشارکت مستقیما"سهیم میباشند که این سهم بر خلاف نظام بهره دارای نرخ ثابتی نیست و بستگی مستقیم به عواملی چون مدیریت صحیح، سرعت عمل، وجود بازار برای محصول دارد و به همین دلیل سبب تشویق طرفین به فعالیت بیشتر در جهت تحقق اهداف موضوع مشارکت خواهد شد که نتیجه آن سودآوری بیشتر برای تولید کننده و همچنین صاحبان سهام میباشد.
علاوه بر آثار اقتصادی یاد شده برای بانکداری بدون ربادر پیشگیری از عوامل پیدایش فقر توجه به این نکته نیز لازم است که حذف بهره و انجام فعالیتهای اقتصادی بر اساس مشارکت بین سپردهگذاران و تولید کنندگان از بحرانهای اقتصادی جلوگیری میکند.
کاهش ریسک سرمایه گذاری به جهت مشارکت سپردهگذار در ریسک در نظام بانکی مبتنی بر حذف بهره صاحبان سپردهها در سود حاصل از عملیات موضوع مشارکت مستقیما"سهیم میباشند که این سهم بر خلاف نظام بهره دارای نرخ ثابتی نیست و بستگی مستقیم به عواملی چون مدیریت صحیح، سرعت عمل، وجود بازار برای محصول دارد و به همین دلیل سبب تشویق طرفین به فعالیت بیشتر در جهت تحقق اهداف موضوع مشارکت خواهد شد."