چکیده:
سید اجل، عمر شمسالدین از نوادگان امام زین العابدین پس از سقوط بخارا به دست سپاه مغول،
از آن سامان به سرزمین چین مهاجرت و در آن دیار جایگاه و مقامهای اجتماعی بالایی را احراز نمود و
منشأ خدمات ارزندهای به مردم چین گردید. از نظر مورخین مهمترین عامل نشر اسلام در استان یونن
چین، شخصیت سید اجل و فرزند او بوده است.
این مقاله در چهار بخش به بررسی ابعاد زندگی اجتماعی سید اجل و خدمات وی به مردم چین
پرداخته است.
الف) مقامهای اجتماعی و مدیریتی سید اجل؛
ب) خدمات سید اجل به مردم چین، به ویژه مردم استان یونن؛
ج) عوامل گسترش اسلام در چین و نقش سید اجل در آن؛
د) عوامل رشد و موفقیت سید اجل
خلاصه ماشینی:
"عقیدهی برخی مورخین آن است که چون چنگیز خان، برای رابطهی تجاری بین چین و آسیای میانه اهمیت ویژهای قائل بود، ساکنین این مناطق و نیز اعراب را، به مسافرت به چین، ترغیب نمود.
فعالیتهای اجتماعی سید اجل، اقدام او به تربیت مدیران کارآمد، نقش وی در توسعهی سرمایهگذاری و اقتصاد منطقه، توجه به آموزش و توسعهی مدارس، چگونگی برخورد با اقلیتهای مختلف و طرفداران آنها و صبر و تحمل در مقابل مخالفان و گروههای مخالف، زمینه را برای رشد اخلاق و توسعهی ارزشهای اخلاقی در بین مردم مهیا نمود.
40 این امر اگرچه به خاطر مصالح سیاسی و تحکیم پایههای قدرت خود بوده است و قوبلایخان پیرو آیین کنفوسیوس یا حداقل طرفدار آن بوده، اما با طرفداران سایر ادیان با مدارا رفتار میکرد و به خاطر مصالح اقتصادی و سیاسی، از ورود مهاجرین از آسیای میانه و جهان اسلام به چین استقبال مینمود.
47 عوامل موفقیت سید اجل سید اجل یک سیاستمدار و مدیر موفق بود، اما موجبات موفقیت او در آن برهه از زمان و در آن منطقه، چه بوده است؟ وی با اینکه شخصی غیر بومی بود توانست جایگاه خود را در جامعهی چین باز نماید و شخصیتی جاوید و تاریخی شود که این برای ما از اهمیت خاصی برخوردار است.
شاید علت دیگر این باشد که سید اجل که از نسل پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و از فرزندان حضرت علی بن ابیطالب علیهالسلام بوده، در آن زمان با حاکمیت وقت ایران رابطهی خوبی نداشته و از صحنهی مسائل سیاسی و اجتماعی ایران کنار گذاشته شده بود و با مغولها تنش زیادی نداشته است."