چکیده:
ری از مهمترین نقاط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران در تاریخ چند هزار ساله این مرز و بوم است. این اهمیت ناشی و برآمده از موقعیت منحصربه فرد جغرافیایی ری میباشد. قرار گرفتن ری میان کویر و سلسله جبال البرز به لحاظ آب و هوایی شرایطی مساعد برای کشاورزی در ری پدیده آورده است. قرار گرفتن ری در محلی که پل ارتباط میان شرق و غرب است باعث رونق تجاری و مرکزیت سیاسی ری شد. ولی همین موقعیت ویژه ارتباطی ری گاه به خطر تبدیل میشد که همان یورش مهاجمان و مدعیان قدرت بود. این حملات با خود ویرانی و کشتار را به ارمغان میآورد. از سوی دیگر قرار گرفتن ری بر روی گسل های زلزله این شهر را به محلی زلزله خیز بدل ساخته بود. که هر چند سال با زلزله ای مخرب روبرو بود، ولی تا زمانی که اهمیت تجارتی ری با انحطاط راه ابریشم کاهش نیافت، عوامل مخرب نتوانست از رونق گرفتن دوباره ری جلوگیری کند. زمانی که ری رونق اقتصادی و مرکزیت سیاسی خود را در طی چند سده به یکی از قصبات خود یعنی تهران وانهاد مقبره حضرت عبدالعظیم حسنی توانست این شهر را به عنوان قطب مذهبی پایتخت برکشد.
During very long history of Iran, Rey is one of the most important political, social,
cultural and economic cities. This can be seen as a consequence of its geographical
location. By Locating between the central desert and the Alborz mountains, Rey has a
good opportunity for agriculture. Very reach Commercial and political opportunities of
Rey are a consequence of its locating on a very vital transit road. However this
location was an opportunity for the enemies to bloody assault to Rey too. Locating on
earthquake faults has caused many destructive earthquakes in the history of Rey. In
spite of these undeniable realities, the most important cause for decadence of Rey
was descending of importance of the silk way. So in the contemporary days Rey is only
a religious city near Tehran.
خلاصه ماشینی:
"ق)، ص 268؛ حمدالله مستوفی، نزهت القلوب (مقاله سوم)، به کوشش محمد دبیر سیاقی (تهران: طهوری،1336)، ص57؛ ابوعبدالله محمد مقدسی، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمه علینقی منزوی، ج2 (تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران، 1361)، ص 575؛ محمد مراد بن عبد الرحمان، آثار البلاد و اخبار العباد، به تصحیح سید محمد شاهمرادی، ج 2 (تهران: دانشگاه تهران، 1373)، ص 134؛ زین العابدین شیروانی، ریاض السیاحه، به کوشش اصغر حامد (ربانی) (تهران: سعدی، 1339)، ص 669؛ ابوعبدالله یاقوت حموی، معجم البلدان، ج2 (طهران: مکتبه الاسلامی، 1965)، ص 895.
خاقانی شروانی که بر حسب اتفاق گذرش به ری افتاده بود، از بدی آب و هوای ری چنین شکوه میکند: «خاک سیاه بر سر آب و هوای ری دور از مجاوران مکارم نمای ری از خاص و عام ری همه انصاف دیده ام جور من است از آب و گل جان گزای ری دیدم سحر گهی ملک الموت را که پای بی کفش می گریخت ز دست وبای ری» 6 بخش شمالی ری در مظهر چشمه علی قرار داشت و به دلیل باز بودن شمال آن هوا در آن جریان می یافت، لذا هوا در آنجا بهتر بود و از سوی دیگر چون در سرچشمه آب قرار داشت، آب نیز در آنجا پاک و سالم بود و نقطه مناسبی برای زندگی و سکونت حاکمان و بزرگان شهر به شمار می آمد.
7 در غرر السیر ثعالبی نیز آمده است که انوشیروان مملکتش را به چهار قسمت تقسیم کرد که قسمت ایگور دیاکونف، تاریخ ماد، ترجمه کریم کشاورز، چاپ چهارم (تهران: علمی و فرهنگی، 1377)، ص 89."