چکیده:
یکی ازاساسی ترین وظایف آموزش عالی درهرکشوری تربیت نیروی انسانی متخصص موردنیاز بخشهای مختلف اقتصاد است. بنابراین، به منظور بهره گیری مناسب ازامکانات جامعه شایسته است که هماهنگی قابل قبولی بین عرضه وتقاضای دانش آموختگان دربازارکار برقرارباشد. طبیعی است که امکانات آموزش عالی و فعالیتهای اقتصادی بین مناطق مختلف کشور توزیع شده اند؛ با این حال دراین مقاله، تلاش برآن است که مزیت نسبی آموزش عالی وفعالیتهای اقتصادی دراستان اصفهان برآورد و با یکدیگرمقایسه شوند. براین اساس، می توان عدم تناسب موجود بین توانمندیهای آموزش عالی و فعالیتهای اقتصادی منطقه ای را به وضوح ارزیابی کرد. برای تحقق این امر، با استفاده از شاخص مزیت نسبی آشکار شده معیارهایی جهت برآورد مزیت نسبی، تعریف شده است. برای تعیین مزیت نسبی آموزش عالی دراستان اصفهان، عرضه دانش آموختگان دانشگاههای استان دررشته های مختلف با مقادیرمشابه درسطح کشور موردمقایسه قرارمی گیرد. همچنین به منظور برآورد مزیت نسبی فعالیتهای اقتصادی استان اصفهان، ارزش افزوده (تولیدات) بخشهای مختلف درسطح استان نسبت به کل کشور مقایسه می شوند. بدیهی است که عامل تعیین کننده مزیت نسبی آموزش عالی میزان عرضه دانش آموختگان دررشته های مختلف تحصیلی است؛ همچنین مزیت نسبی درفعالیتهای اقتصادی ازمهمترین عوامل تعیین کننده ترکیب تقاضا برای نیروی کار متخصص به حساب می آید. بنابراین، عدم هماهنگی بین این دومقوله باعث بروز عدم تعادل دربازارکار می گردد و نمود آن درمواردی، «بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی» و زمانی دیگر«کمبود نیروی انسانی متخصص» است. به خوبی روشن است که با شناخت عوامل مؤثربرایجاد عدم تعادل بین عرضه وتقاضای نیروهای متخصص دربازارکار، به نحو مناسب تری می توان راهکارهای منطقی در جهت کاهش عدم تعادل دربازارکار را شناسایی کرد. این مقاله درهفت قسمت به صورت زیرتدوین شده است: 1ـ مقدمه،2ـ پیشینه تحقیق،3ـ سیمای عمومی استان اصفهان،4ـ برآورد مزیت نسبی آموزش عالی دراستان اصفهان،5ـ برآورد مزیت نسبی فعالیتهای اقتصادی دراستان اصفهان،6ـ تناسب بین مزیتهای نسبی آموزشعالی وفعالیتهای اقتصادی،7ـ نتیجه گیری و پیشنهادها.
خلاصه ماشینی:
"در مورد آموزش عالی،با توجه به اینکه دانشآموختگان دانشگاهی به نوعی صادرات دانشگاهها محسوب میشوند،شاخص ACR ،برای تعیین مزیت نسبی آموزش عالی در منطقه به شکل زیر ارائه میگردد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) با استفاده از شاخص 1ACR ،وضعیت عرضه دانشآموختگان در رشتههای مختلف تحصیلی در سطح استان اصفهان سنجیده میشود و رشتههایی که در این استاندارای مزیت نسبی هستند،شناسایی خواهند شد.
برآورد مزیت نسبی فعالیتهای اقتصادی در استان اصفهان در بخش قبلی،براساس عرضه دانشآموختگان در استان و کشور،مزیتهای نسبی آموزش عالی در رشتههای مختلف تحصیلی در استان اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفتند.
علت اصلی به کارگیری این شاخص، آن است که در شاخص پیشنهادی بخش قبل،مزیت نسبی رشتههای مختلف دانشگاهی در استان اصفهان بدون توجه به شرایط و امکانات طبیعی،وضعیت اقلیمی و توانمندیهای بالقوه اقتصادی استان محاسبه گردید؛به همین لحاظ، امکان ارزیابی تناسب بین عرضه و تقاضای دانشآموختگان مقدور نبود.
لیکن در بعد آموزش عالی،گروه فنی-مهندسی در استان اصفهان فاقد مزیت نسبی است(0/88- 1ACR( و این امر بدینمعناست که استان در بخش صنعت در مواردی با کمبود نیروی انسانی متخصص روبرو است و نیروی کار مورد نیاز خود را از دانشآموختگان سایر استانها باید تأمین کند.
همچنین استان اصفهان در رشتههای تحصیلی علوم انسانی از مزیت نسبی برخوردار است(1/03- 1ACR( ولی بخشهای اقتصادی که بهطور مشخص و تخصصی باید دانشآموختگان این رشتهها را جذب کنند،مزیت نسبی چندانی ندارند.
برای کاستن از عدم تعادل بین مزیتهای نسبی آموزش عالی و فعالیتهای اقتصادی یا به عبارتی عرضه و تقاضای دانشآموختگان در بازار کار استان اصفهان، نکات زیر حائز اهمیتاند."