خلاصه ماشینی:
"یکی از کتابداران در سایۀ درخت مشغول بافتنی است!بر سردر عمارت با خط زیبای نستعلیق ابیاتی به ترکی نوشته شده و از آن میان: {Sبو کتابخانه علم اولدی به توفیق خدا# وقف صدر الوزراء حضرت راغب پاشاS} این کتابخانه را در سال 1763 راغب محمد پاشا به تأسیسات آموزشی دیگری به نام خود وقف همگان کرده است.
9 در این کشور اگرچه برای نزدیکی به جامعه اروپا«آزادی»را شعار خود قرار دادهاند،اما فقط در سال 1986 به جرم تبلیغ برای جدایی کردها، یا اظهارنظر دربارۀ ارامنه،39 تن کتاب و نشریه از جمله تجرمه ترکی بریتانیکا!خمیر شده است،و یا دانشآموزانی که در تکالیف درسیشان از رئیس جمهور وقت(اوزال)انتقاد کرده بودند محاکمه شدند.
دیدم که تالار کتابخانه شکوه دیرینه را حکایت میکند،اما بر روی صندلیهای این تالار وسیع گوشه و کنار چند تا مستشرق،پشت نسخههای خطی نشستهاند و از مردم ترکیه فقط مرحوم احمد آتش را دیدم که فارسیدان مشهوری است و میتواند این خطهای از یاد رفته را بخواند و دیگران به این کتابها،که گنجینۀ فرهنگ و معنویت و گذشته و شخصیت آنهاست،همچنان نگاه میکنند که ما به کتیبههای میخی بر دیوارهای تخت جمشید!و دانستم که باید اول...
جوان تحصیلکرده را با این گذشته بیگانه کرد تا به او بفهماند که آری،تو فقط چهل سال تاریخ داری!تو ملتی هستی هم عمر کشورهای آفریقایی نوظهور مثل چاد و توگو و کنگوی و برازاویل و اتحادیۀ افریقای جنوبی!آن هم تاریخی که با شکست آغاز میشود!یعنی تو هیچی نیستی،هیچی نبودهای،مائیم که تو را لباس پوشاندهایم،زندگی آموختهایم،اندیشیدن و دانش و زبان و کتاب و دانشگاه و تمدن و...
noitamrofnI dna ycaretiL noitadnuoF,repaC ugneB lareneG ALFI ts16,7 telkooB,yekruT ni lavirteR ."