چکیده:
«ازدواج» یا به عبارتی پیوند میان زن و شوی، «خانواده» را می آفریند و سپس از تجمع
سازمان یافته خانواده هاست که یک «جامعه» شکل می یابد. از این رو، برای آشنایی با
کفایت ها و کاستی های هر جامعه، در کنار همه پژوهش های لازم، ضرورت دارد که چند و
چون ازدواج در آن جامعه نیز بررسی شود.
در این نوشتار با توصیف و تحلیل گونه های ازدواج در عصر جاهلی، جنبه ای مهم از
اوضاع زن، خانواده و جامعه عصر جاهلی تبیین می شود. گفتنی است که مقطع تاریخی یاد
شده، مدخل و زمینه ای برای تاریخ اسلام به شمار می آید که مطالعه ابعاد مختلف آن،
موجب شناخت عمیق آیین اسلام و دستاوردهای آن می شود. هم چنین در این نوشتار، گونه
هایی از ازدواج های رایج در عصر جاهلی که به تأیید و امضای شریعت اسلام رسیده نیز
معرفی شده است.
خلاصه ماشینی:
"44 ب) گونه های دیگر گذشت که در میان عرب پیش از اسلام، ازدواج «بعولة»، نکاحی رایج و استوار بود، اما آن چه از اتصاف دوران مزبور به «جاهلیت» برمی آید، ما را به گونه های دیگری از نکاح رهنمون می گردد که درباره یکایک آن گونه ها (به تعبیری، ازدواج های جاهلانه) یک پرسش هم چنان برجاست و آن، این که آیا در همان روزگار قبل از اسلام در نگاه جامعه عرب، چنین ازدواج هایی چگونه ازدواج هایی بوده است به راستی، چرا از عبدالله، پدر رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به دلیل پرهیز از ازدواجی از آن قبیل، ستایش شده است،45 و از آن سو، عمارة بنولید، هند و...
89 حال، این سؤال مطرح می شود که اگر از چنین نکاحی فرزندی زاده می شد، آیا این فرزند به پدر انتساب می یافت، یا به مادر؟ در پاسخ به این سؤال، برخی محققان بر این باورند که مولود این نکاح به مادر منتسب می شد، زیرا چنین ازدواجی بیش تر در سفرها رخ می داد که پس از نکاح، زوج از زوجه (و نیز از فرزند) جدا می شد،90 اما هشام بن کلبی (96ـ204 ق) به ذکر مواردی ـ بالغ بر سیزده مورد ـ پرداخته که در هر یک از آن ها مردی پس از ازدواج متعه با زنی، صاحب فرزند شده است و حتی همین مورخ بیان می دارد که خلیفه دوم وقتی مشاهده کرد سلمة بن امیه فرزند حاصل از متعه خود را منکر می شود91متعه را منع کرد."