چکیده:
میان عدالت و پیشرفت، پیوند و رابطه برقرار است؛ اما نمیتوان به یقین گفت که رابطه، همواره دو سویه است، تجربه نشان داده که پیشرفت همیشه به عدالت نمیانجامد، لیکن اگر عدالت به درستی در جامعه فراگیر شود، بسترساز توسعه پایدار خواهد بود. این نوشته در جستجوی پیوند میان عدالت و پیشرفت سیاسی. براساس این مقاله پیشرفتی شایسته است که عدالت در آن حضوری ماندگار داشته باشد؛ در گستره سیاسی، قدرت به خوبی توزیع شود و عقلانیت و سنجیدگی در کلام و کردار حاکمان و شهروندان تجلی یابد. دغدغه اصلی آن است تا به این نکته بپردازیم که با اجرایی شدن عدالت سیاسی و آموزههایی مانند »انتخاب و مشارکت سیاسی«، »محدودیت قدرت« و »رسیدن به حق« که از آن برمیآید، بسترهای پیشرفت و توسعه سیاسی مطلوب فراهم میشود که دارای ویژگیهایی چون بومیگرایی، عقلانیت و واقعگرایی است.
خلاصه ماشینی:
"نقد قدرت میتواند فراهم کننده عدالت و آزادی و در ادامه، توسعه شایسته جامعه باشد و هنگامی انجام میشود که فضای سیاسی جامعه، باز و به دور از تنگنظری باشد، بر اساس آموزههای سیاسی اسلام، قدرتمندان در هالهای از تقدس قرار ندارند و اعمال و رفتار آنان قابل نقد است »هر فردی از افراد ملت حق دارد که مستقیما در برابر سایرین، زمامدار مسلمین را استیضاح و به او انتقاد کند و او باید جواب قانع کننده دهد و در غیر این صورت اگر برخلاف وظایف اسلامی خود عمل کرده باشد، خود به خود از مقام زمامداری معزول است«.
نگرش واقعبینانه به ما میگوید که هر نظام سیاسی و فکری که قدرتی رها شده و مطلق را در اختیار یک فرد یا افرادی محدود، قرار دهد، امکان دارد که مورد سوءاستفاده قرار گیرد؛ اختناقی شدید را به وجود آورد، کسی حق مشارکت و نقد قدرت نداشته باشد، عدالت، تعریفی جدید منطبق با منافع حاکمان پیدا کند و سرمایههای ملی در اختیار افرادی قرار گیرد که صرفا مداح قدرتند و هیچ کس حق پرسشگری و نقادی امور را نداشته باشد، در این هنگام آن چه بیش از هر چیز قربانی میشود، عدالت اجتماعی و سیاسی است.
گویی با فراگیر شدن عدالت، شهروندان به چندان رشدی از آگاهی میرسند که مبنای حرکتی آنان، عقل و اندیشهورزی قرار میگیرد و ما را به این باور میرساند که میتوان بإ؛ثث-ث 00 / حکمرانی معقول، بر اساس آموزههای اسلامی، حکومتی کارآمد برای رسیدن به پیشرفت و عدالت داشت؛ پیشرفتی همه جانبه با در نظر گرفتن ساحتهای مادی؛ معنوی، اخلاقی همراه با توزیع قدرت وثروت."