چکیده:
چکیدهاین مقاله بخشی از سیره قولی و عملی رسول خدا، رفتار آن حضرتدر نبردها و چگونگی تعامل او با دوستان و دشمنان در جنگ است.مطالعه سیره نبوی نشان میدهد که مهمترین اصل برای رسول خدادر رفتار با دشمنان هدایت آنان، صلحطلبی و مدارا در عینهوشیاری و قدرت است. در این نوشتار جزئیات بیشتر وموضوعات ریز اصول جنگ در عصر آن حضرت مورد بررسی قرارگرفته و به نمونههایی از آن اشاره شده است. بخشی از این مقاله بهعملکرد پیامبر در جنگ و چگونگی برخورد او با دشمنان اختصاصیافته و در ادامه از رفتار ایشان نسبت به رزمندگان اسلام سخن گفتهشده است.
خلاصه ماشینی:
"بر خلاف آنچه تصور میشود که در مواردی میان سیره نبوی و علوی نوعی تناقضبه چشم میخورد و پیوسته عدهای در صدد توجیه و حل این مطلب هستند که چرا علی(ع)در صفین آب را به روی لشکر معاویه نبست و پیامبر در جنگ بدر اجازه نداد مشرکان ازآب استفاده کنند؛ به نظر میرسد چنین نیست و مسلمانان در غزوه بدر آب نداشتند ومشرکان بر چاهها مسلط بودند.
توصیهها بنا به روایت مشهوری که در منابع اسلامی از بریده یکی از صحابه رسول خدا وجود دارد،آن حضرت هنگامی که فردی را به فرماندهی سپاهیان خود برای سریهای میفرستاد، پساز توصیه به تقوای شخصی و فرماندهی، آنان را این گونه توصیه میفرمود: غدر و حیلهنکنید، مثله نکنید، نوزادی را نکشید، وقتی با دشمن رو به رو شدید آنان را به یکی از سهچیز دعوت کنید و هر کدام را پذیرفتند آنها را رها کنید: اسلام را عرضه کنید و اگرنپذیرفتند آمدن به دارالاسلام را پیشنهاد کنید، باز هم اگر زیر بار نرفتند باید جزیه دهند واگر آن را هم قبول نکردند با آنان بجنگید.
رفتار با جبهه خودی همانگونه که خدای متعال مسلمانان را جدی با دشمن و مهربان میان خود توصیف کردهاست: أشداء علی الکفار رحماء بینهم (فتح: 29) رسول خدا که رهبر و الگوی آنان بود، پیوستهرفتاری مهربانانه با یاران خود داشت و در جنگ و نبرد نیز حقوق آنان را رعایت میکرد.
مقدم داشتن خانواده در نامهای که امیرمؤمنان علی (ع) درباره خاندان پیامبر به معاویه نوشت، آمده است:روش رسول خدا این گونه بود که هر گاه نبرد سخت میشد و مردم عقب مینشستند، سیره ابن هشام، ج 2، ص 516 ."