چکیده:
چکیده شجاعت، برترین ویژگی یک فرمانده و به طور کل یک سرباز است. صفتی که بیش از هر جای دیگری در میدانهای نبرد یعنی بزرگترین و حساسترین صحنه شناسایی انسانهای شجاع، کارآیی دارد. انسان شجاع بهترین نوع مرگ یعنی کشته شدن در میدان نبرد را بر میگزیند و بیشترین ستایشها را بهره خویش میکند. کمال شجاعت به جنگیدن در دو صحنه است: یکی نفس و دیگری دشمن بیرونی و در فرهنگ اسلامی البته مبارزه نخست برتر است.
خلاصه ماشینی:
"مولانا آنجا که از ویژگیهای منافقان سخن میگوید از جمله به این نکته اشاره میکند که اینان تا پیش از بروز جنگ لاف مردی میزنند ولی هنگامی که پا به میدان نبرد میگذارند، همچون زنان هستند: گفت حق ز اهل نفا ق نا سدید بأسهم ما بینهم بأس شدید در میان همدگر مردانه اند در غزا چون عورتان خانه اند وقت لاف غزو مستان کف کنند وقت جوش جنگ چون کف بی فن اند وقت ذکر غزو شمشیرش دراز وقت کر و فر تیغش چون پیاز وقت اندیشه دل او زخم جو پس به یک سوزن تهی شد خیک او من عجب دارم زجویای صفا کاو رمد در وقت صیقل از جفا هردو ممکن است بترسند، اما ترس شجاع او را به پیش میراند، درحالی که انسان ترسو در خودش میمیرد و در آستانه کالبد تهی کردن قرار میگیرد.
از نگاه مادی گرایانه، شجاعت به هرچه زورمندتر، مهیبتر و جبار و خونریزتر بودن تعریف میگردد، در حالی که از نگاه معنوی و خدا جویانه، بی باکی و تسلیم ترس نشدن، تنها یکی از شرایط شجاعت است و انسان شجاع را زمانی به حق میتوان به این وصف نامید که ویژگیهای دیگری نیز دارا باشد.
نه چون جماعتی که گمان برند که شدت غضب از فرط رجولیت است و این صورت را به تخیل کاذب بر شجاعت حمل کنند، و ندانند که چگونه به فضیلت نسبت توان کرد صفتی را که مصدر افعال قبیح گردد، چون جور و اضرار بر نفس خویش و یاران و متصلان و خدم و بندگان خود« (أنیس الناس، ص366)."