چکیده:
حیات جامعه اسلامی به حساسیت مردم نسبت به احکام خدا و نظارت عمومی در اجرای این احکام و آنچه صلاح جامعه اسلامی در آن است بستگی دارد. در دین به این مسئله مهم اجتماعی «امر به معروف و نهی از منکر» میگویند. معروف، هر کار نیک و شایستهای است که دین، عقل و فطرت به آن دستور دهد و مطلوب سعادت انسان باشد. منکر هر عمل ناپسندی است که نفس یا شیطان به آن دعوت کند. از نظر اسلام، دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر، راهکاری عملی برای جلوگیری از انحراف در دین است. این دو فریضه باید توسط همه افراد جامعه -چه در مسائل فردی و جزئی و چه در مسائل اجتماعی و کلی - اجرا شود. نهضت عاشورا به رهبری امام حسین7برجستهترین نمونۀ اجرای امر به معروف و نهی از منکر است که در تاریخ اسلام اتفاق افتاد و از شیوع انحراف در دین جلوگیری به عمل آورد
خلاصه ماشینی:
"103 یکی دیگر از مراتب فریضه امر به معروف و نهی از منکر – که در کتاب انجیل ذکر شده است- نوع بیان آمر و ناهی است که ابتدا باید برادرانه و در خلوت انجام گیرد؛ چنانچه شخص مرتکب گناه گوش ندارد، نوبت به مراحل بعدی این فریضه میرسد: و اگر برادرت گناه کرد، برو و او را میان خود و در خلوت الزام کن (پند بده)، هرگاه سخن تو را گوش گرفت برادر خود را دریافتی و اگر نشنید یک یا دو نفر دیگر با خود بردار تا از زبان دو یا سه شاهد هر سخنی ثابت شود و اگر سخن ایشان را رد کرد به کلیسا 104 بگو و اگر کلیسا را قبول نکرد نزد تو مثل خارجی یا باجگیر باشد.
117 نکته اساسی در این آیه – که محور اصلی این نوشتار است- این است که خداوند علت شایستگی برخی از اهل کتاب را علاوه بر اعتقاد به خدا و روز قیامت و انجام اعمال شایسته، انجام امر به معروف و نهی از منکر اعلام میدارد؛ بنابراین، میتوان چنین استنباط کرد که وقتی عمل به امر به معروف و نهی از منکر دلیل شایستگی و قرار گرفتن در مسیر حق است، پس ترک این فریضه الهی هم دلیل عدم شایستگی و انحراف از مسیر حق به شمار میرود.
این فریضه در ادیان دیگر هم از همین مقدار ارزش ثابت برخوردار بوده است؛ اما آنچه در جهان اسلام اتفاق افتاد، بالا رفتن ارزش این فریضه در مقام اثبات و عمل بود که بارزترین نمونه آن توسط نهضت عاشورا به وقوع پیوست، پس میتوان اذعان کرد یکی از دلایل عمده عدم انحراف جدی در دین مبین اسلام، قیام عاشورا و به واسطه عمل به فریضه امر به معروف و نهی از منکر بوده است."