چکیده:
بخش عمده ی درآمد ایران، درآمدهای حاصل از نفت است. نوسانات زیاد این درآمدها، تراز تجاری کشور را در طول دهه های اخیر با نوسانات زیادی مواجه کرده است. این مطالعه با تاکید بر تفاوت بین تکانه های موقت و دائمی درآمد ملی واقعی، به بررسی منابع اصلی تغییر در موازنه ی تراز تجاری کشور ایران در دوره ی 86- 1369 می پردازد. با استفاده از تکنیک بلانچارد کوا تکانه-های درآمد به دو جزء تکانه های دائمی و موقت تجزیه شده اند. با به کارگیری مدل «خودتوضیح برداری ساختاری» (SVAR) اثر این دو جزء تکانه بر تراز تجاری کشور بررسی گشته است. نتایج تخمین مدل نشان می دهد که تکانه های موقتی درآمد، مهمترین منبع تغییرات در تراز تجاری هستند. نتایج به دست آمده، کاملا با مدل های اقتصاد کلان در زمینه ی تراز تجاری سازگار هستند. در حالی که تکانه های موقت درآمد، عامل اصلی تغییرات در تراز تجاری هستند، تکانه های دائمی درآمد، در توضیح تغییرات تراز تجاری کشور نقش مهمی ایفا نمی کنند
خلاصه ماشینی:
"این سوال مطرح میشود که میزان تاثیر هر یک به چه صورت است و کدامیک از تکانههای موقت و دائمی درآمدی سهم بیشتری در به وجود آمدن نوسان در تراز تجاری دارند؟ در ادامه، با استفاده از تکنیک بلانچارد - کوا، تکانههای درآمد ملی واقعی به دو جزء تکانههای موقت و دائمی تجزیه میشوند.
در این مقاله، تکنیکهای عکس العمل تکانهای و تجزیهی واریانس، در قالب الگوی تصحیح خطای برداری و نیز الگوی خود رگرسیونی با وقفههای توزیعی برای بررسی نحوهی عکس العمل و پویاییهای تراز تجاری (کالایی) ایران با آلمان نسبت به تغییرات نرخ واقعی موثر ارز (یورو - ریال)، طی دورهی 2004-1995 به صورت فصلی به کار برده شدهاند و اثرات کوتاه مدت و بلندمدت با استفاده از دو شاخص نرخ ارز موثر واقعی مذکور تخمین زده شدهاند.
نتایج مربوط به توابع تکانهی واکنش آنی و انباشتهی تراز تجاری و درآمد ملی واقعی نسبت به تکانههای دائمی و موقت درآمدی، که از مدل SVAR استخراج شدهاند، در نمودار (1) نشان داده شدهاند.
6- نتایج در این مقاله با استفاده از الگوی "خود توضیح برداری دو متغیره" و با استفاده از مطالعهی وسلکوا و هروات (2008)، اثر تکانههای موقت و دائمی درآمد، بر تراز تجاری کشور طی سالهای 1369 تا 1386مورد بررسی قرار گرفته است.
پس از برآورد مدل و به دست آوردن توابع تکانهی واکنش و روش تجزیهی واریانس، مشخص شد که تکانههای موقت 84/79 درصد و تکانههای دائمی 15/20 درصد از تغییرات تراز تجاری را در بلند مدت (12 فصل) توضیح میدهند."