چکیده:
مقاله حاضر، مبانی، اصول و روشهای تربیت از منظر پیامبر اسلام(ص) را براساس آیات و روایات مورد بررسی قرار داده است. با اتکا به سه سؤال اصلیپژوهشی (که در مقدمه آمده) شش مبانی تربیتی فطرت، عقلانیت، کرامت،توجه به حسن صورت و سیرت، رفع نقایص ذاتی انسان و روابطمؤمنانه بدست آمده که مجموعه اصول تربیتی هر مبنا و همچنین روشهایحاصله از تحلیلهای انجام شده در هر اصل، به نحو انسجام یافته بحث و ارائهمیشود.
خلاصه ماشینی:
"خداوند متعال که بخش عمدهای از کتاب خویش را بهبیان سرگذشتها اختصاص داده، پیامبر را به بیان آنها برای مردم توصیه نموده تا انسانهابیندیشند و عبرت گیرند: «فاقصص القصص لعلهم یتفکرون» (اعراف: 176) و «لقد کان فی قصصهمعبرة لأولی الألباب» (یوسف: 111) و رسول اکرم(ص) نیز در بسیاری از اوقات از این شیوه تربیتیبه خوبی استفاده میکردند.
مثالهایی که جز عالمان آنها را در نیابند «وتلک الأمثال نضربها للناس وما یعقلها إلاالعالمون» (عنکبوت: 43) در سیره تربیتی پیامبر اکرم(ص) نیز به عنوان نمونه میتوان به «مثال گناهان» اشاره کرد،آنجا که ایشان در مسافرتی با یاران خود به سرزمین بیآب و علفی رسیدند و از هر یک از یارانخواستند که هیزم بیاورند.
و نظم شخصی و اجتماعی پیامبر اکرم(ص) حاکی از نفوذ بسیار پراهمیت این امر درزندگی ایشان است تا آنجا که رسول خدا(ص) در تمامی ساعات شبانه روز برنامه مشخصیبرای خود داشتند و نیز بر منظم بودن صفوف نماز جماعت بسیار تأکید میکردند.
پیامبر اکرم(ص) ـ که خود میفرماید: هر که عذرخواهی کسی را چه عذرشموجه باشد و چه نباشد، نپذیرد در کنار حوض کوثر بر من وارد نخواهد شد 1 ـ آنقدر درپذیرش عذرتراشیهای منافقینی که به ظاهر مؤمن بودند، پیش رفت که آنان وی را به طعنه،گوش (حاکی از زودباوری و سادهلوحی) میخواندند، یعنی این که او هر عذری را به دیده قبولمینگرد، لیکن خداوند فرمود: «قل أذن خیر لکم» (توبه: 61)."