چکیده:
زیارت عاشورا، با برخورداری از مکانت والای معنوی نزد شیعیان، معمولا بانیت ثوابخواهی و برآوردن حاجات خوانده میشود. بیگمان این اقدامبسیار نیکوست، اما این زیارتنامه، منبع ارزشمندی برای تحلیل سیاسیحادثه عاشورای سال 61 هجری نیز به شمار میرود. با توجه به این نگاه،نویسنده مقاله در صدد است تا پاسخ دو پرسش اساسی زیر را با استفاده از متنزیارت عاشورا بیان دارد:1. ریشه وقوع حادثه شهادت امام حسین علیهالسلام و یارانش در عاشورای سال61 هجری چیست؟2. عوامل دور و نزدیک دخیل در این رخداد شگفتانگیز کدامند؟پاسخ به این پرسشها با بهرهگیری از شیوه توصیفی ـ تحلیلی، محتوایاین مقاله را تشکیل میدهد.
خلاصه ماشینی:
"تبیین ریشهها و عوامل واقعه کربلا در زیارت عاشورا دکتر آیت مظفری عضو هیئت علمی پژوهشکده تحقیقات اسلامی چکیده واژگان کلیدی: مقدمه نقش بیبدیل امام حسین علیهالسلام در اسلام تا آنجاست که گفتهاند: الاسلام محمدی الحدوث وحسینی البقاء؛ یعنی رسول خدا، محمد بن عبدالله صلیاللهعلیهوآله ، علتموجده و نوه او حسین بن علی علیهالسلام، علت مبقیه اسلام ناب محمدی است.
اینکه نوه رسول الله صلیاللهعلیهوآله، به شمشیر کسانی کشته شود که داعیه پیروی از آن حضرت صلیاللهعلیهوآله راداشتند، در نظر ابتدایی باورنکردنی است، اما به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرتآیتالله العظمی خامنهای، «آن حادثه باورنکردنی، عجیب و تأسفبار، اتفاق افتاد و همانهاکه به خدمت اباعبدالله میآمدند و سلام و عرض اخلاص میکردند نیز در آن جنایت هولناکشریک و عامل بودند.
2. مانعتراشان حکومت ائمه علیهمالسلام : این دسته از عوامل را کسانی تشکیل میدهند کهنگذاشتند خلافت و در واقع امامت به جانشین برحق پیامبر صلیاللهعلیهوآله ، یعنی امام علی علیهالسلام و ائمهاطهار برسد، از عبارت: ولعن الله امة دفعتکم عن مقامکم میتوان به این نکته پی برد.
همچنین با استفاده از زیارت عاشورا ده گروه از عوامل دور و نزدیک و اصلی و فرعی جزوعوامل اصلی در حادثه کربلا محسوب میشوند، هر چند ممکن است برخی گروهها مشترکباشند، اما در صورت تمایز ده گروه زیر را میتوان از عوامل این حادثه برشمرد که عبارتند از:بنیانگذاران ظلم به اهلبیت علیهمالسلام ، مانعتراشان در برابر حکومت ائمه علیهمالسلامزایلکنندگان مراتبالهی اهل بیت علیهمالسلام ، بسترسازان جنگ با امام حسین علیهالسلام، تدارکچیان و پشتیبانان، قاتلان،همراهان، بیعتکنندگان بر قتل، پیروان و راضیان بر شهادت آل الله."