چکیده:
تذکر، یکی از روشهای تعلیمی است که در آن با یادآوری مطلبی که فراموش شده و یا مورد بیتوجهی قرار گرفته است، شخص را متذکر میسازند. این روش از جمله روشهای پرکاربرد در قرآن بهشمار میرود. در آیات زیادی از یکسو به ذکر و تذکر توصیه شده و از سوی دیگر، از آن بهعنوان روشی تعلیمی استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
"نمونه قرآنی در تعلیم توحید أمن جعل الارض قرارا و جعل خلالها انهارا و جعل لها رواسی و جعل بین البحرین حاجزا اءله مع الله بل اکثرهم لایعلمون [نمل/ ۶۱]: آیا آنکه زمین را آرامگاه یا: آرام قرار داد و در میان آنها جویها روان کرد و برای آن لنگرها- کوهها- ساخت و میان دو دریا بندی نهاد تا به یکدیگر نیامیزند [بهتر است یا آنچه شریک میگیرند]؟ آیا با خدای یکتا خدایی هست؟ بلکه بیشترشان نمیدانند.
روش تعلیم توحید در آیه خداوند در این آیه انسانها را به نعمت آرامش زمین و وجود و جریان آب روی آن و وجود کوهها و وجود مانع در بین دو آب (شور و شیرین) متذکر میسازد و با بیان این نعمات، مخاطب را متذکر خالق این نعمتها میکند و در ادامه با یک سؤال انسان را متنبه میسازد به اینکه آیا معبود دیگری همراه کسی است که این نعمات را آفریده است؟ که درحقیقت، این سؤال یک استفهام تقریری است، یعنی جواب در خود سؤال نهفته است؛ به این معنا که معبود دیگری با این خدا نیست.
/ / / / / / لیلا خدام مدرس معارف اسلامی مراکز آموزشی شهر تهران / / «تذکر» اعمال ذکر است یعنی به یاد آوردن و یادآور شدن آنچه انسان از آن در غفلت است یا آن را به فراموشی سپرده است / تذکر دو گونه ثمر دارد: اول آنکه علم فراموش شده را به یاد میآورد و دوم آنکه علم بیخاصیت را زنده میکند و برمیانگیزد."