چکیده:
اصناف توزیع کننده کالا و خدمات از دیرباز سهم قابل توجهی را در اداره امور اقتصادی به خود اختصاص داده¬اند. از اینرو توسعه متناسب این بخش عظیم از نظام اقتصادی، امری اجتناب ناپذیر است. نظام اقتصادی اسلام ضمن برخورداری از عالی¬ترین اهداف، آموزه¬های سودمند و کارآمدی را شامل می¬شود. توسعه نظام صنفی برای رسیدن به یک الگوی صنفی اسلامی مساله¬ای است که به گواهی تمدن اسلامی، برای یک جامعه اسلامی با اهداف متعالی خود از اهمیت فوق¬العاده¬ای برخوردار بوده و توسعه آن بسیار ضروری است. اما در عمل شاهدیم، با گسترش اصناف و تحولات متعدد در سایر بخش¬های اقتصادی و غیر اقتصادی، بسیاری از آموزه¬ها و ارزش¬های اسلامی در حوزه تجارت به فراموشی سپرده شده و از اینرو لزوم بازنگری آن در حوزه¬های سیاستگذاری و اجرا، امری اجتناب ناپذیر شده است. برای دستیابی به نظام صنفی توسعه یافته از منظر اقتصاد اسلامی باید به هر یک از چهار رکن اجرای آموزه¬های فقهی و اخلاقی اسلام در حوزه اصناف، سیاستگذاری و برنامه¬ریزی صحیح اقتصادی، نظارت صحیح بر واحدهای صنفی و مکان یابی، همچنین فضاسازی صحیح بازارها و اماکن صنفی جامه عمل پوشاند.
Guilds of distribution of commodity and services play an important and meaningful role during the periods of Iran’s economic activities. So، the appropriate development of this system is necessary. The Islamic economic system besides having enough efficiency has supreme teachings and goals. The development of guilds system in order to reach an Islamic guild system is a phenomenon which according to the Islamic civilization is of great necessity. However، with the development of guilds and the various changes in the economic and non-economic sectors، many Islamic teaching and values in trading and commerce are fading away. So، the review of guilds system in policy making and implementing the policies is necessary. For reaching a developed guild system from an Islamic point of view the following factors should be put under consideration: 1. implementing the Islamic jurisprudential and moral Islamic teachings in the guilds system 2. Correction of policy-makings and plans 3. Correction of the supervision strategies and 4. reforming the design of commercial places.
خلاصه ماشینی:
2. مؤلفههای اصلاح نظام صنفی در پرتو آموزههای اسلام برای اصلاحساز و کار نظام عرضه و تقاضا،چهار مؤلفه اصلی مورد نیاز است کهشامل موارد زیر میشود و البته اجرای هریک مستلزم مواردی است که توضیح آن درذیل هرعنوان میآید: 2-1.
در منابع اسلامی دستهای دیگر به آدابی اختصاص دارد که به طور عمومی برایتمامی عقود آمده و به برخی از آنها اشاره میشود:دانا بودن به آنکه کدام بیع صحیحاست و کدام باطل،استخاره کردن در خریدن و فروختن،حلیم بودن،کم خریدن وزیاده فروختن،پیش از همه کس به طلب روزی رفتن،سه نوبت تکبیر و یک نوبتشهادتین گفتن مشتری در وقت خرید،رها کردن کسب و کار در وقت نماز،داخلنشدن به بازار پیش از دیگران،اجتناب از مدح بایع و ذم مشتری برای کالا،نپوشانیدنعیب ظاهر،نخریدن و نفروختن میانه صبح و طلوع آفتاب،اجتناب از بیفایده در بازارگردیدن و...
البته آنچه در بالا به عنوان آموزههای لازم برای یک نظام صنفی بیان شد گونهایاز مواد خام عظیمی بود که در منابع اسلامی وجود دارد که البته باید توسط مراکزمسئول،مانند حوزه و دانشگاه مطابق با شرایط جامعه هدف به طور تخصصی و برایتمامی سطوح تنظیم شده و با روشهای متناسب گوناگون در سطح جامعه ترویج شود.
با این توضیحات،اهمیت حاکمیت فرهنگ سالم اقتصادی بریک نظام اجتماعیآشکار شد و نیز دریافتیم که برای دستیابی به آن باید در هرسه مرحله بینش،منش وبکارگیری عملی آموزههای فرهنگی مطلوب در جامعه به توسعه فرهنگی دست یافت.
در یک نگاه کلی اگر به بنای بازارهای اسلامی بنگریم میبینیم که اولا بازار اغلببه مساجد جامع ختم میشود که نشاندهنده جهت اقتصاد و تجارت مسلمانان است،یعنی هدف با محور فعالیتهای اقتصادی جامعه رسیدن به خدا و کمال است.