چکیده:
در شماره 16 بهار 1387مجله پژوهش دینی، مقاله مذکور به قلم برادر فاضل، دکتر جعفر نکونام چاپ گردیده و حاصل مقاله ایشان این است که مراد از فتنه عذاب اخروی و آیات متشابه منحصر به آیات قیامت و تاویل این آیات تحقق خارجی آن هاست. و راسخان در علم عبارت از مومنان به کتاب آسمانی و زائغان عبارت از مشرکان مکه است. در نوشته حاضر حاصل بررسی این است که مراد از فتنه، عذاب آخرت و متشابه منحصر در آیات قیامت و تاویل؛ تحقق خارجی آن ها نیست و زائغان هم مشرکان مکه نیستند بلکه منافقان و برخی از اهل کتاب و دانشمندان سوء و خلفا ء جور می باشند.
خلاصه ماشینی:
"»/}(آل عمران،26)و دست به قیام زد(ذهبی،315/3؛طبری،355/4)این رفتار و سخن یزید جز تأویل نادرست آیه معنایدیگری دارد؟البته آیه از آیات متشابه است زیرا در نظر بدوی هم شامل ملک و عزتواقعی میشود و هم ممکن است با توجه به ظاهر آن کسانی مانند یزید ملک ظاهری و غصبی را هم مصداق آیه بدانند؛ولی امام صادق(علیه السلام)که راسخ در علم و عالمبه تنزیل و تأویل قرآن است در پاسخ راوی که میپرسد:در مورد آیه{/«قل اللهم،مالکالملک،تؤتی الملک من تشاء و تنزع الملک ممن تشاء»/}(آل عمران،26)چهمیفرمایید؟مگر نه این است که خدا به بنی امیه ملک عطا کرده است؟حضرت فرمود:آن گونه که تو خیال میکنی نیست خدا ملک را به ما داد و بنی امیه آن را غصبکردند؛درست مثل شخصی که جامهاش را دیگری[به زور]بستاند؛پس آن،مالغاصب نیست[تا بدان افتخار نموده و عزت خود بداند](کلینی،267/8)در مورددانشمندان بد سیرت نیز،حضرت علی(علیه السلام)فرموده است:«...
نمونه دیگر استدلال خوارج به آیه{/«ان الحکم الا لله»/}(الانعام،57)است و از آن جا کهپیشوایان منحرف این گروه به آیات متشابه و ذو وجوه تمسک کرده و به تأویلاتنادرست دست مییازیدند؛حضرت علی(علیه السلام)به ابن عباس فرمود:«لاتخاصمهم بالقرآن فان القرآن حمال ذو وجوه تقول و یقولون،ولکن حاججهم بالسنة فانهملن یجدوا عنها محیصا»(سید رضی،نامه 77)،یعنی:ابن عباس!با خوارج بوسیله قرآنمحاجه و گفتگو مکن زیرا قرآن احتمالات گونهگون و ذو وجوه دارد چیزی تو میگوییو احتمال دیگری را آنان دستاویز خود قرار میدهند؛لیکن با سنت به گفتگو با آنانبپرداز که از گردن نهادن به آن چارهای ندارند."