چکیده:
تصادفات جاده ای از عوامل بسیار مهم مرگ و میر و صدمات شدید جانی و مالی به شمار می آیند و آثار سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن جوامع بشری را به شدت مورد تهدید قرار داده اند. از میان عواملی که در بروز تصادفات جاده ای نقش دارند، سهم پدیده های اقلیمی چون لغزندگی در سطح جاده، برف، کولاک، مه، بهمن و یخبندان کم نیست. در این پژوهش تاثیرات آب و هوا بر تصادفات جاده ای در محور کرج ـ چالوس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. محور کرج ـ چالوس به طول 70 کیلومتر، از مهم ترین راه های مواصلاتی است که استان تهران را از طریق ارتفاعات البرز به مناطق شمالی کشور مرتبط می سازد. در پژوهش حاضر پایگاه اطلاعات فضایی با استفاده از نقشه توپوگرافی به مقیاس 1:250000 از جاده تشکیل گردیده و آمار تصادفات جاده ای پلیس راه به این پایگاه اضافه شده و از طریق آنها نقاط مخاطره آمیز از لحاظ وقوع تصادفات در هر یک از شرایط جوی (آفتابی، ابری و جز آن) مورد بررسی قرار گرفته است. روش مطالعه در این تحقیق برمبنای بررسی فراوانی تصادفات در هر یک از مقاطع یک کیلومتری جاده مورد بررسی بوده است که در آن همزمانی بین وقوع تصادفات با رخدادهای اقلیمی با امکانات سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش های آماری تحلیل شده است. در همین زمینه بررسی ارتباط وقوع تصادفات جاده ای با شرایط توپوگرافی نیز صورت گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در شرایط هوای آفتابی کیلومترهای 17، 20 و 41 و در شرایط هوای ابری کیلومتر 62 و در هنگام ریزش باران کیلومترهای 40 و 70 و در هوای برفی کیلومترهای 40، 60 و 62 و در هنگام هوای مه آلود کیلومترهای 60، 62 و 65 حداکثر فراوانی تصادفات را دارند و از این لحاظ جزو نقاط خطرناک محسوب می شوند. همچنین توزیع فضایی تصادفات نشان می دهد که هر چه محور کرج ـ چالوس از ارتفاعات بالاتری عبور می کند، به علت شرایط نامساعد جوی، میزان تصادفات در همان مقاطع افزایش می یابد.
خلاصه ماشینی:
"در پژوهش حاضر پایگاه اطلاعات فضایی با استفاده از نقشه توپوگرافی به مقیاس 1250000:1 از جاده تشکیل گردیده و آمار تصادفات جادهای پلیس راه به این پایگاه اضافه شده و از طریق آنها نقاط مخاطرهآمیز از لحاظ وقوع تصادفات در هریک از شرایط جوی(آفتابی، ابری و جز آن)مورد بررسی قرار گرفته است.
در عین حال این شکل نشان میدهد که قطعات 1،3 و 5 یعنی کیلومترهای بین 10 تا 30،تا 40 و 50 تا 60 کمترین میزان تصادفات را در شرایط نامساعد اقلیمی دارند و بقیه مقاطع دارای خطر متوسطی هستند،از این نقشه میتوان برای مدیریت تصادفات جادهای در محور مورد مطالعه استفاده کرد و بدیهی است مناطق دارای فراوانی خطر بیشتر در اولویت اجرا خواهند کرد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری از بررسی تصادفات در محور کرج-چالوس،نتیجه میشود که در شرایط هوای آفتابی کیلومترهای 17،20 و 41 و در شرایط هوای ابری کیلومتر 62 و در هنگام ریزش باران کیلومترهای 40 و 70 و در هوای برفی کیلومترهای 40،60 و 62 و در هنگام هوای مهآلود کیلومترهای 60،62 و 65 دارای حداکثر فراوانی تصادفات هستند که از این لحاظ جزو نقاط خطرناک محسوب میشوند.
پس میتوان گفت هرچه محور کرج-چالوس از ارتفاعات بالاتری عبور میکند،به علت اینکه شرایط نابهنجار اقلیمی در آن مقاطع بیشتر بروز مییابد،همان نسبت تصادفات رخ داده در همان محدوده از جاده در شرایط نامساعد جوی افزایش مییابد."