چکیده:
تحقیقات انجام شده در خصوص توسعه، که تجربه جوامع مختلف نیز آن را تأیید میکند، نشان میدهد توسعه متوازن و پایدار در زمینههای مختلف اقتصادی و اجتماعی، بر توسعه علم و فناوری مبتنی است. تحقق این امر نیازمند فرایند کلان و گستردهای شامل سیاستگذاری، تعیین راهبردها، برنامهریزی منظم و دقیق و اجرای علمی، کامل و مؤثر این فرایند است. در این میان، شناخت دقیق نقاط قوت و ضعف و چالشهای پیش رو، داشتن تصویری روشن از وضعیت اقتصادی و اجتماعی و بخصوص وضعیت علم و فناوری، امری اجتنابناپذیر است. با توجه به شاخصهای ارزیابی علم و فناوری مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی (شاخصهای نیروی انسانی) و گزارشهای ارزیابی کلان علم و فناوری، تصویری از روند تحولات علم و فناوری کشور طی یک دوره چهار ساله ترسیم شده است. آمار و ارقام نشان میدهد که وضعیت بخش نیروی انسانی تحقیقات تا سال 1379 دارای رشد نسبی مناسبی بوده است، لیکن با توجه به رشد 5/1 درصدی جمعیت، این رشد متوقف شده است.
خلاصه ماشینی:
تعداد نیروهای پشتیبانی و خدماتی تحقیقات از شاخصهای مصوب مزبور، در اولین گزارش از آمار و اطلاعات مربوط به شاخصهای چهارم، پنجم و ششم به دلیل نبود آمار قابل اتکا، ذکری به میان نیامده است؛ اما بر مبنای نتایج آمارگیری از فعالیتهای تحقیق و توسعه توسط مرکز آمار ایران در سالهای 76، 78 و 80 ، آمار و ارقام مربوط به 9 شاخص دیگر برای سالهای 1375، 1377 و 1379 ارائه شده است.
بر اساس آمار مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی کشور، تعداد اعضای هیئت علمی در یک میلیون نفر جمعیت در سالهای تحصیلی 76 ـ 75 و 82 ـ 81 به ترتیب 332 و 356 نفر بودهاند و با مقایسه این رقم با تعداد محققان مشخص میشود که در هر یک میلیون نفر جمعیت تعداد 46 نفر محقق غیرعضو هیئت علمی در کشور وجود دارد.