چکیده:
افزایش مسافرت های هوایی و تحول سریع ترابری هوایی، مسایلی را در مکان یابی فرودگاه ها پدید آورده که حل آن مستلزم برنامه ریزی و به کارگیری دانش و فنون فرودگاهی و هوانوردی است. به هر حال ایجاد و احداث فرودگاهها با ملاحظات مربوط به آن که فضای قابل توجهی را در مجاورت یک شهر نیازدارد، مستلزم سرمایه گذاری و برنامه ریزی ویژه با لحاظ نمودن کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی از یکسو و موقعیت طبیعی، زمین شناسی و هواشناسی منطقه و تناسب آن با سایر نیازها و کارکردها از سوی دیگر می باشد. بدین منظور در این پژوهش ضمن پی جویی و ارایه ی شاخص های استاندارد در مکان یابی فرودگاه ها، به طور خاص به بررسی فرودگاه اصفهان با بهره گیری از الگوی راهبردی SWOT اقدام شد. یافته های حاصل از تحلیل کارکردی آن، بیانگر وجود چهارده نقطه ی قوت درونی در برابر هشت نقطه ضعف و همچنین یازده فرصت بیرونی در برابر ده تهدید در مکان یابی آن بوده و به این ترتیب در مجموع تعداد بیست و پنج عامل قوت و فرصت، به عنوان امتیاز و هجده ضعف و تهدید، به عنوان محدودیت ها و تنگناها، در این ارتباط شناسایی و تحلیل شد و نهایتا برخی از رهیافت ها به منظور تعدیل این نارسایی ها پی جویی و ارایه گردید. نتایج تحلیل ها بیانگر آن است که شاخص های استاندارد (ایکائو ) برای فرودگاه شهید بهشتی اصفهان در بیشتر موارد رعایت شده و مزیت های آن بر محدودیت هایش، پیشی گرفته است.
خلاصه ماشینی:
نظربه اهمیت این موضوع ،دراین نوشـتاربـه بررسـی برنامه ریزیحمل ونقل هواییفرودگاههایکشور،که نمونه ی موردیآن فرودگاه بین المللی شهیدبهشتیاصفهان است ،باتوجه به روش کیفیطرح شده دراین زمینه اقـدام شـده اسـت .
هدف عمده این مقاله ،آن است که چگونگیکارکردهایفرودگاهیوحمل ونقـل هـواییدر فرودگاه بین المللیشهیدبهشتیراباتوجه به شاخص هایاستاندارد،پیجویینماید.
باتوجه به نتایج حاصل ازجداول بالا،مهمترین فرصت هاییکه بـرایمکـان یـابیفرودگـاه شـهید بهشتیاصفهان ازدیدگاه پرسش شـوندگان (مسـؤولان ومـدیران شـهری،مـردم )بـاآن روبـرواسـت ، عبارت انداز: جایگاه جغرافیاییمناسب شهراصفهان وبه دنبال آن فرودگاه اصفهان درایـران مرکـزی،بـاامتیـاز وزنی٠/٤٠به عنوان اولین فرصت شناخته شده است .
یافته هابیانگرآن است که ازدیدگاه پرسش شوندگان ،مهم ترین نقاط قوتیکه مکـان فعلـی فرودگاه شهیدبهشتیاصفهان ازآن برخورداراست عبارت است از:مناسب بودن کلاس Cبرای زمین هایفرودگاه باامتیازوزنی٠/٣٢دررده اول ،قرارگیریفرودگاه شهیدبهشـتیاصـفهان در فاصله ی هفده کیلومتریازآخرین مرزگسترش فعلیشهراصفهان بـاامتیـازوزنـی٠/٢٨دررده دوم ،گسترش وتوسعه ی شهراصفهان به سمت جنـوب وتنهـاوجـودچنـدشـهرکصـنعتیو روستاپراکنده درشرق منطقه ی اصفهان باامتیازوزنی٠/١٨دررده سوم قراردارند.
اینک باتوجه به یافته هایحاصـل ازتحلیـل جـداول بـالامـیتـوان گفـت ازنظـرپرسـش شوندگان مجاورت فرودگاه بهشتیبافرودگاه نظـامیشـهیدبابـاییبـاامتیـاز٠/٢٨دررده اول ، تغییرات اقلیمیووجودماسه هایروان درباندفرودگاه وپایین آمدن ضـریب ایمنـیپـروازبـا امتیاز٠/٢٤دررده دوم وعدم گسترش خدمات دهیبخش حمل ونقل عمـومیبـه فرودگـاه و ایجادهزینه هایگزاف برایمسافران باامتیاز٠/٢٠دررده سوم ،به عنوان مهم ترین نقاط ضعف شناخته شده اند.
تدوین راهبردهای مکان یابی فرودگاه شهید بهشتی اصفهان راهبردهای رقابتی/ تهاجمی(SO):دراین راهبردهاتمرکزبرنقاط قوت درونیوفرصـت هایبیرونیاستواراست که عبارت انداز: گسترش وتوسعه ی عناصرمهم کشاورزی،صنعتی،جمعیتـی،فرهنگـی،علمـی،تـاریخی، جهت رونق اقتصادیواشتغال زداییدراصفهان ؛ گسترش خطوط هواییداخلـیازاصـفهان بـه عنـوان مراکـزپـروازیبـه جهـت جایگـاه جغرافیاییمناسب اصفهان درایران مرکزی ؛ گسترش خطوط هواییخارجیبه جهت جایگاه برجسته ی توریستیاصفهان درخاورمیانه وقرارگیریاصفهان درکریدورشمال وجنوب ،شرق وغرب کشور.