چکیده:
توجه ویژه به جمعیت جوان به ویژه دانش آموزان به عنوان آینده سازان جامعه از عوامل اساسی توسعه پایدار و همه جانبه است. پرورش استعدادها و قابلیت های دانش آموزان هماهنگ با نیازها و تحولات جامعه می تواند زمینه تحقق اهداف تعریف شده را فراهم سازد. توجه به مسائل و مشکلات عدیده فرا روی جوانان و چاره اندیشی برای حل آنها از وظایف اساسی نظام آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش باید ضمن تربیت دانش آموزان و آماده سازی آنان برای پذیرش مسئولیت های آینده ، اقدام بر پرورش سلامت عاطفی و اجتماعی هماهنگ با باورها و ارزشهای فرهنگی ، اجتماعی ، خانوادگی ، دینی و تاریخی نماید تا از طریق تحقق مفهوم استقلال فردی ، هویت او را که در این دوران در حال شکل گیری است ، در جهت رسیدن به کمال رهنمون سازد. هدف پژوهش حاضر عبارت است از تعیین وضعیت سلامت روانی دانش آموزان دوره متوسطه و همچنین مقایسه سلامت روانی در بین دانش آموزان دختر و پسر، دبستانهای دولتی و غیر انتفاعی و نیز بین دانش آموزان رشته های مختلف تحصیلی می باشد . روش مورد استفاده در این پژوهش روش توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهر زاهدان تشکیل می دهند. نمونه مورد نیاز پژوهش شامل 615 دانش آموز دختر و پسر می باشد که با روش طبقه ای – تصادفی از مدارس دولتی و غیر انتفاعی شهر زاهدان انتخاب شدند. ابزار جمعه آوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه Scl . 90- R می باشد ، جهت تعیین روایی پرسشنامه از روایی محتوا و پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده در پژوهش از آزمون ، و استفاده گردید. نتایج نشان داد که در فاکتورهای شکایات جسمانی 1/23 درصد، وسواس 2/18 درصد، حساسیت میان فردی 1/35 درصد، افسردگی 5/47 درصد، اضطراب 7/17 درصد، پرخاشگری 27 درصد، فوبیا 1/31 درصد، پارانویا 2/31 درصد و روانپریشی 3/34 درصد دانش آموزان نمره ای بالاتر از 1 انحراف معیار گرفتند که بیانگر وجود علائم خفیف و یا نسبتا شدید در بین دانش آموزان در فاکتورهای فوق می باشد. در مقایسه سلامت روان بین دختران و پسران یافته های پژوهش حاضر موید این امر است که میانگین توزیع اختلال دختران در 9 مقیاس آزمون بیشتر از دانش آموزان پسر است. در ارتباط با مقیاسهای سلامت روان با توجه به میانگین دانش آموزان مدارس دولتی فقط در مقیاسهای حساست میان فردی و افسردگی ، تفاوتها معنی دار است.یافته های پژوهش حاضر در زمینه میزان علائم در بین دانش آموزان رشته های متفاوت تنها در میزان شکایت جسمانی بین گروه انسانی و تجربی ، انسانی و ریاضی تفاوت معنادار بدست آورده اند و در فاکتورهای حساسیت میان فردی ، اضطراب بین دانش آموزان انسانی و تجربی تفاوت معنی دار مشخص شده است.
The present survey under taken with following objectives.
1. To determine mental health situation of high school students.
2. To compare the situation among students with different types of
gender، schools and courses.
Descriptive survey method of research was employed to determine mental health situation of students. The sample of the study consisted of 615 high school students who were selected by stratified - random sampling. The tool employed to collect the relevant data was SCL. 90- R questionnaire. To analyze the collected data inferential statistic method of Chi- square، t and F test were used. The results revealed that %23.1 of students on physical complaint، %18.2 on obsession، %35.1 on inter personal sensitivity، %47.5 on depression، %17.7 on anxiety، %27 on aggression، %31.1 on phobia، %31.2 on paranoia and %34.3 on psychosis have signs of disorder.
The result also revealed that disorder on above said factors are more serious among girl students، public school students and students of humanity courses as compare to that of boys، private school and students of other courses.
خلاصه ماشینی:
سؤالها / فرضیات تحقیق : ١– تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک شکایت جسمانی ٢–تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک وسواس ٣– تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک حساسیت روابط ٤– تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک افسردگی ٥– تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک اضطراب ٦– تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک پرخاشگری ٧– تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک فوبیا ٨– تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک پارانویا ٩– تعیین وضعیت دانش آموزان در ملاک روانپریشی «تک تک سؤالات فوق در ارتباط با جنسیت ، نوع مؤسسه و رشتۀ تحصیلی نیز مطـرح و مورد مقایسه قرار خواهند گرفت » روش تحقیق در پژوهش حاضر محققین ، با توجـه بـه ماهیـت موضـوع و اهـداف پـژوهش ، روش توصیفی – پیمایشی را به منظور توصیف و بررسی وضعیت سلامت روانی دانـش آمـوزان متوسطه شهرستان زاهدان و مقایسه آن بین دانش آموزان پسر و دختر ، دبیرستانهای دولتی و غیر انتفاعی و همچنین بین رشته های مختلف تحصیلی برگزیدند.
جدول ٢ نتایج دانش آموزان را در ابعاد مختلف سلامت روانی نشان مـی دهـد کـه در تمامی ابعاد یعنی شکایات جسمانی ، وسواس ، حساسیت میان فردی ، افسردگی ، اضطراب ، پرخاشگری ، فوبیا ، پارانویا و روانپریشی از ملاک مورد مقایسه (نتایج همه گیر شناسـی اختلالات روانی در وضعیت عمومی ) بیشتر است .
جدول ٢ : GSI ، میانگین و انحراف معیار شاخص های R _ ٩٠ Scl همه گیر شناسی اختلالات روانی در وضعت عمومی شهر زاهدان و پژوهش حاضر (رجوع شود به تصویر صفحه) جدول ٣ بیانگر این است که ٢٢/١ درصد پاسخگویان در بعد شکایات جـسمانی ، ١٨/٢ درصد در بعد وسواس ، ٣٥/٢ درصد در بعد حساسیت میـان فـردی ، ٤٧/٥ درصـد دربعـد افسردگی ، ١٧/٧ درصد در بعد اضطراب ، ٢٧ درصد در بعد پرخاشگری ، ٣١ درصد در بعد فوبیا ، ٣٢/٢ درصد در بعد پارانویا و ٣٤/٣ درصد در بعد روانپریشی دارای علائـم خفیـف و نسبتا شدید می باشند که حکایت از عمق آسیب در بین قشر نوجوان و جوان دارد.