چکیده:
مقاله حاضر به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با شهروندی دموکراتیک در بین دانشجویان دانشگاه تهران می پردازد. شهروندی دموکراتیک با تاکید بر هر دو بعد حق/ وظیفه شهروندی، از ملزومات اساسی جوامع خواهان دموکراسی واقعی است و مطابق با نظریات اندیشمندانی چون توکویل، آلموند و وربا، پوتنام و... یکی از عوامل تثبیت و گسترش شهروندی دموکراتیک، سرمایه اجتماعی می باشد. در نتیجه شناخت رابطه سرمایه اجتماعی با شهروندی دموکراتیک، به عنوان عامل تاثیرگذار بر شهروندی دموکراتیک، ضروری می باشد. تحقیق حاضر به روش پیمایش است و جامعه آماری آن را دانشجویان دانشگاه تهران تشکیل می دهند، که تعداد 380 نفر از آنان به عنوان نمونه تحقیق با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار این تحقیق پرسشنامه است. داده های حاصله از تحقیق از طریق آماره های توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که با افزایش سرمایه اجتماعی در میان دانشجویان، سطح شهروندی دموکراتیک آنان نیز افزایش می یابد. از طرف دیگر با افزایش اعتماد اجتماعی، بعد نگرشی شهروندی دموکراتیک که ناظر بر حقوق شهروندی است، افزایش می یابد و با افزایش مشارکت مدنی، بعد رفتاری شهروندی دموکراتیک که ناظر بر تکلیف شهروندی است نیز بیشتر می شود. در خصوص نتایج متغیرهای زمینه ای نتایج بیانگر این است که، دانشجویان پسر از نظر شهروندی دموکراتیک در سطح بالاتری قرار دارند و در بین قومیت های گوناگون، قوم ترک نسبت به دیگر اقوام در سطح بالاتری از شهروندی دموکراتیک قرار دارد.
خلاصه ماشینی:
"مبانی نظری در نظریههای شهروندی،تعریف متعارف و نسبتا مورد اجماع از شهروندی و به عبارتدقیقتر هسته مشترک تمامی تعاریف،که با محوریت دو مقوله کلیدی حق و وظیفه&%05910TJOG059G% همراه است،شهروندی را مفهومی به هم پیوسته از حقوق و وظایف مدنی سیاسی واجتماعی میداند،که به مثابه نوعی پایگاه،شأن و عضویت اجتماعی به تمامی افرادجامعه اعطاء شده است و فارغ از تعلقات طبقاتی،نژادی،قومی،مذهبی و اقتصادی،همگان را یکسان و برابر فرض گرفته و آنها را واجد حق برخورداری ازتمامی امتیازات،منابع و مزایای حاصله از جامعه میداند و نهایتا مسئول،مکلف وموظف به مشارکت در جامعهای که در آن زندگی میکنند،محسوب مینماید(ملکین،1996؛به نقل از منوچهری و نجاتی حسینی،1385:3).
از این گذشته مطابق با نظر آنهاعضویت در انجمنها و درگیری در سازمانهای اجتماعی از طریق القای عادت بههمکاری و تعامل در اعضا تعهد مدنی را به وجود میآورد که لازمه شهروندیدموکراتیک محسوب میشود 8:3002,nihs&kraP پاتنام معتقد است،اگر جامعه مدنی شکل گرفته باشد انتظار میرود افراد درشبکههای مشارکت مدنی گستردهای فعالیت داشته باشند و در اثر آن،آن احساسرضایت بیشتری از زندگی خود داشته باشند،به کار آمدی قانون ایمان داشته باشند،هنجار معامله متقابل به میزان زیادی در آنجا یافت شود و شهروندان پیگیر اخبارجامعه باشند.
در واقع،دانشجویان از نظر بعد نگرشی شهروندی دموکراتیک که ناظر بر حق است به حقوقخود در جامعه تا حدود زیادی واقفند اما از نظر بعد رفتاری که ناظر بر تکلیف است وملزوم میگردند در فرایندهای سیاسی جامعه شرکت کنند در سطح پایینتری هستند واین مسئله به شرایط جامعه و عدم بستر سازی لازم برای مشارکت هر چه بیشتر مردمبرمیگردد و نشان میدهد جامعه ما در این زمینه با مشکل روبهروست و باید اقداماتمناسب در جهت تشویق افراد به مشارکت در شبکههای اجتماعی به عمل آید."