چکیده:
روش کیفی بهمنزلة یکی از پارادایمهای اصلی روشی در جامعهشناسی است که در برابر پارادایم اثباتی قرار دارد. ویژگیهای ماهوی این روش ازسویی، و نو بودن این روش در محافل علمی و دانشگاهی ایران ازسوی دیگر، سبب شده که هنوز این روش جایگاه شایستة خود را در محافل دانشگاهی و پژوهشی ایران نیابد. سیطرة روش اثباتی موجب شده که کارهای انجامگرفته با روش کیفی، فاقد اتقان و استحکام لازم قلمداد شود و چالشهای گوناگونی در برابر روش کیفی قرار گیرد. ازجمله چالشهای اصلی، چالش مدیریت کیفیت یا به زبان تسامح و تساهل، ملاک سنجش اعتبار در روش تحقیق کیفی است. ازهمینرو در این نوشتار کوشیدهایم تا این بحث را دربارة دو روش اثنوگرافی (به مثابه کیفیترین روش کیفی) و گرانددتئوری (به مثابه روش قرار گرفته در حالت میانه روش کیفی و اثباتی) پیگیری کنیم. در این نوشتار، اثبات کردهایم که مدیریت کیفیت در اثنوگرافی، محصول درک دقیق معنا از دیدگاه کنشگر و در گرانددتئوری محصول پیمودن دقیق مراحل نظریهسازی است.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به مطالب مزبور، مسئلة این نوشتار بهخوبی خود را نمایان میسازد و آن اینکه چگونه میتوان مطالعة تنوعات فرهنگی را با مدیریت کیفیت در روش کیفی جمع کرد؟ این پرسش، پرسشی عام و کلی است که در این نوشتار مجال پاسخ دادن به آن نیست؛ لذا در این نوشتار میکوشیم که این مسئله را تنها در دو مورد اثنوگرافی و گرانددتئوری بررسی کنیم.
این راهکار، بیشترین کاربرد را در گرانددتئوری دارد؛ زیرا این راهکار بیشتر بهدنبال سنجش صحت و سقم نظریة تولیدشده از راه یافتن شواهد نقضکننده است؛ چنانکه از عبارت بولر این مطلب قابل استنباط است: استقراء تحلیلی روشی است برای تفسیر سیستماتیک رویدادها، که شامل فرایند فرضیهسازی و نیز آزمون آنها میشود.
209 منتها پرسش اساسی این است که اثنوگراف از چه روشی برای فهم معانی عمیق یا عینی 210 فرهنگها استفاده میکند؟ از جهت روششناختی، اثنوگراف وقتی به فهم درست دست مییابد که از «توصیف مجمل» 211 به «توصیف فربه» گذر کرده باشد؛ توصیفی که محقق از طریق حضور همراه با مشارکت در میدان تحقیق، و نگریستن از عینک خود عاملان اجتماعی به ادلة نهفته در پشت هر عملی به آن دست مییابد.
با توجه به این مطالب، میتوان نحوة مدیریت کیفیت در اثنوگرافی را به این صورت نشان داد: راهبردهای ارتقای شاخصهای کیفیتسنجی در اثنوگرافی 221 معیار تکنیکهای افزایش باورپذیری درگیری طولانیمدت مشاهدة مصرانه تکنیکهای چندبعدیسازی داورخانی استقرای تحلیلی کفایت استنباطی کنترل عضو انتقالپذیری توصیف ضخیم اطمینانپذیری داوری اطمینانپذیری تأییدپذیری داروی تأییدپذیری مجلة بازنگری، که برای باورپذیری، انتقالپذیری، اطمینانپذیری و تأییدپذیری مناسب است."