چکیده:
از موضوعات مطرح در انسانشناسی، سعادت انسان است. سعادت در اسلام، قرب به خداوند است. نزدیک شدن به خداوند در اسلام، موضوعی محوری است. این نزدیک شدن را میتوان از ابعاد گوناگون، همچون حقیقت قرب به خدا، اسباب نیل به قرب، تأثیر آن در زندگی دنیوی و اخروی، و ویژگیهای مقرب بررسی کرد. یکی از پرسشهای مطرح دربارة این موضوع، جایگاه مقربان در دین است؛ اینکه در اسلام، مقربان خداوند به چه جایگاه، مقام یا مقاماتی دست مییابند. قرآن کریم و احادیث معصومان( به جایگاه سالکان مقرب اشاره کردهاند که شاکلة این نوشتار همین موضوع است.
خلاصه ماشینی:
"فرمود: ای آدم، ایشان را از اسامی آنان خبر ده، و چون آدم ایشان را از اسمائشان خبر داد، فرمود: آیا به شما نگفتم که من نهان آسمانها و زمین را میدانم و آنچه را آشکار میکنید و آنچه را پنهان میداشتید؟ میدانم؟(بقره: 30ـ33) خداوند در پاسخ به پرسش یا اعتراض 36 ملائکه دربارة جانشینی انسان، نشان داد که خلافت ملائکه تام و تمام نیست؛ زیرا اسم «علیم» در آنان تام نیست و چون انسان مظهر همة اسما و صفات الهی، از جمله اسم «علیم» است، او شایستگی خلافت تام الهی را دارد.
در اینجا، انسان توجهش از هر چه غیر اوست منقطع میشود و میان خود و خدا هیچ حایلی نمیبیند، بلکه اصلا خودی نمیبیند؛ چنانکه امام علی( در «مناجات شعبانیه» از خداوند طلب میکنند که چشم دلشان به جمال حضرت حق روشن شود و به معدن عظمت خداوندی برسند و روح و جانشان به بارگاه قدس خداوند آویخته گردد: «الهی هب لی کمال الانقطاع 68 الیک و أنر ابصار قلوبنا بضیاء نظرها الیک، حتی تخرق ابصار القلوب حجب النور، فتصل الی معدن العظمة، و تصیر ارواحنا معلقة بعز قدسک.
100 نیز آیات و روایات مربوط به رؤیت، بهترین گواه بر این حقیقت است که اگر انسان خود را برای خدا خالص کند و از دنیا و مشغلههایش منقطع شود، چشم دلش باز شده، با عالم نور ارتباط برقرار میکند و خداوند را، که از هر چیز روشنتر است، شهود خواهد کرد."