چکیده:
در مطالعات اقتصادی، تاکید مکرر بر آن است که متنوع سازی صادرات به مفهوم افزایش تعداد کالاهای صادراتی و انتقال ترکیب صادرات از کالاهای اولیه به صنعتی، از جمله مهمترین عوامل رشد درآمدهای ارزی و به تبع آن رشد اقتصادی محسوب میگردد. به این منظور، در مقاله حاضر، تنوع صادرات غیرنفتی و تأثیر آن بر رشد درآمدهای ارزر غیر نفتی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. برای تعیین درجه تنوع گروههای کالایی صادرات، چندین معیار برآورد شده است. گروههای کالایی بر اساس معیارهای برآورد شده، از نظر درجه تنوع، رتبه بندی و نهایتا تأثیر متنوع سازی صادرات بر درآمدهای ارزی کشور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه نشان میدهد که تنوع در ترکیب صادرات کشور بین کالاهای صنعتی موجب افزایش درآمدهای ارزی کشورمیشود. لذا اعمال هر نوع سیاست به گونه ای که ترکیب تولید کشور را به سمت کالاهای صنعتی سوق دهد، میتواند افزایش درآمدهای ارزی را فراهم نماید.
خلاصه ماشینی:
"اول،به هنگام تصریح معادلات بلند مدت و کوتا مدت صادرات،مجموع وسیعتری از متغیرهای توضیحی نظیر موجودی سرمایه داخلی (غیر نفتی)،واریانس نرخ ارز،هزینههای نیروی کار و تقاضای داخلی(ما زاد عرضه)به همراه معیارهای مختلفی از قیمتهای نسبی لحاظ میگردد،به ویژه در اقتصاد ایران که سیاستهای صادراتی همواره متاثر از شرایط بازار داخلی بوده است،قیمتهای نسبی به تنهایی قادر نیستند تحولات صادرات غیر نفتی را به نحود رضایتبخشی توضیح دهند.
اگرچه این فرض برای کالاهای اولیه صادراتی ایران(مانند برخی مواد کانی)که از درجه همگنی بالایی در تجارت بین الملل برخوردارند،صادق است اما نباید تقاضای صادرات را نیز همزمان با عرضه صادرات برآورد نمود و فرضیه قیمت در بازارهای جهانی باشد،آنگاه کشش تقاضای صادرات نسبت به درآمد جهانی پایین و کشش قیمتی آن بالا خواهد بود.
?t شاخص نوسانات نرخ حقیقی ارز،که با انحراف معیار(غیر شرطی)درصد تغییرات نرخ حقیقی ارز،به صورت زیر اندازهگیری میشود: (2)(به تصویر صفحه مراجعه شود) اگرچه در خصوص شکل تبعی یا چگونگی تصریح توابع عرضه و تقاضای صادرات در ادبیات تجربی اتفاق نظر گستردهای وجود دارد اما در مورد انتخاب شاخص قیمت نسبی صحیح،متغیر مقیاس مناسب برای اثرات جذب داخلی و شاخص صحیح برای اندازهگیری نوسانات نرخ ارز هنوز اختلاف نظر زیادی مشاهده میشود.
مطابق ازمونهای نسبت درستنمایی برای برونزایی ضعیف که نتایج آن در قسمت ب جدول(1)آمده است،متغیرهای et+P*t,dct,y*,Kt,Ct,?t (شامل نرخهای بازار موازی و موزون ارز)را میتوان برونزای ضعیف برای پارامترهای بلند مدت دستگاه در نظر گرفت،به این مفهوم که به منظور تخمین سازگار معادلات عرضه و تقاضا(معادلات 1)و استنباطهای آماری کارآمد،نیازی به الگو کردن متغیرهای پیش گفته نمیباشد."