چکیده:
فرایند تدوین طرح آمایش منطقه ای شامل شناخت وضعیت موجود، آینده نگری و سیاستگذاری، تدوین استراتژی و مدیریت آمایش می باشد. این فرایند در مطالعات آمایش استانهای کشور بر اساس شرح خدمات مصوب دفتر امور آمایش و توسعه منطقه ای در برخی از استان های کشور اعمال شده است. یکی از مراحل مهم در این فرایند، آینده نگری و تدوین سناریوهای مطرح، انتخاب سناریوی برتر برای دستیابی به اهداف مورد نظر در هر استان می باشد. در این راستا، در مرحله تدوین سناریوهای مختلف بر مبنای شناخت ایجاد شده از استان لرستان و نظرات کارشناسی و مسئولین استان بر اساس شرایط محتمل آینده، سه سناریو وضع موجود، مطلوب و آرمانی جهت برنامه های همه جانبه توسعه تدوین شد. روش انتخابی برای ارزیابی سناریوها با لحاظ معیارهای مطرح شده در قالب سه ماتریس به عنوان یک روش ابداعی در خصوص ارزیابی و انتخاب سناریوی برتر از میان سناریوهای مطرح در مطالعات برنامه ریزی، آمایشی در موضوعات مختلف در این مقاله ارائه می گردد که می تواند در تحقیقات مشابه در طرح های توسعه ای در استان های دیگر به کار گرفته شود. نتایج نشان داد که اجرای سناریوهای وضع مطلوب توسعه استان، تاثیر وزنی قابل توجهی در برابر سناریو وضع موجود خواهد بود و اجرای سناریوهای آرمانی به علت احتمال وقوع و پیاده سازی سناریوها تاثیر وزنی پایین تر از اجرای سناریوهای مطلوب را دارد که در مقایسه با سناریوهای وضع موجود تاثیر بالاتری دارد که نشانگر بهبود وضعیت در استان در بخش های مختلف خواهد بود.
Compilation process of regional planning consists of recognizing the current situation، foresight and policy، strategy setting and planning management. Foresighting، developing the proposed scenarios as well as selecting the best scenario are considered as significant stages in this process in order to achieve the designated goals in each province. In this regard، in stage of developing the different scenarios based on recognition of Lorestan province، three scenarios of current status، desirable status and ideal status were prepared for achieving the comprehensive development programs. In this research، the method used for assessment the scenarios are selected by applying the proposed criteria and in form of three matrixes. In fact، it is an innovative method for evaluating and selecting the best scenario through the proposed scenarios in planning studies for different subjects. It should be noticed that this method can be applied in similar researches about development programs of other provinces. The results of this study demonstrate that development of desirable status of the province has a significant weight effect against the scenario of current status. However، the implementation of ideal status scenario has a weight effect lower than implementation of desirable scenario due to likely occurrence of scenarios. Moreover، in comparison with the current status scenario، the ideal scenario has a higher effect، indicating improvements in different sections of the province
خلاصه ماشینی:
"در راستای آمایش استان لرستان ، پس از انجام مطالعات پایه و تحلیل پیوندهای موجود مراکز سکونتگاههای استان و تعیین عدم تعادل های موجود در هر بخش و تعیین اهداف کلان استان در راستای ایجاد تعادل در بخش های مختلف ، سناریوهای عوامل توسعه استانی برای دستیابی به چشم انداز مطرح در افق توسعه در سه حالت وضع موجود، وضعیت مطلوب و آرمانی تدوین شد که خلاصه آنها در جدول شماره ١ آمده است (ساپ ،١٣٩٠).
همانطور که جداول فوق نشان میدهد عوامل توسعه در استان ، شامل بهره وری نیروی کار و سرمایه ، اشتغال ، تحولات فناوری در زیرساخت های ارتباطات و اطلاعات ، تغییر در فناوری کشاورزی، صنعت ، معدن ، تحولات فناوری انرژی، نظام سکونتگاهی، منابع محیط زیستی میباشد که بخش های مورد نظر توسط مرکز ملی آمایش سرزمین تدوین شده است .
از طرفی وضعیت جنگل و مرتع گرچه در وضع موجود به علت تخریب و فشار بر منابع از سوی روستاییان و بهره برداران دارای وضعیت نامطلوبی میباشد اما به علت ظرفیت بالای استان در وجود جنگل های با ارزش زاگرسی و نیز امکان افزایش راندمان بخش کشاورزی در سناریوهای مطلوب و آرمانی و خروجی دام از مراتع با توسعه دامداریهای صنعتی و اقدامات پیشگیرانه سهل الوصول که بیشتر جنبه مدیریتی و حفاظتی خواهد داشت پیاده سازی سناریو آرمانی نیز میتواند قابل دسترسی میباشد."