چکیده:
اهمیت دو منبع ممتاز حقوق ، رویه ی قضایی ودکترین ؛ به ویژه در فرضی کـه بـا هـم عجـین شوندو اثر آن در پویایی حقوق هر کشوری، غیر قابل انکار است . در حقوق ایـران ، بـه طـور کلی این دو منبع در فرضی که همدیگر را تکمیل کنند؛ در همه ی عرصنه های حقوق و به شکل مشهود در قلمرو حقوق مولف ، دیده نمیشوند. این مقاله درصدد نزدیک کردن این دو منبع بـه همدیگر است . به این منظور، آراء صادره از محکمه حقوقی اهوازو دادگاه تجدیـدنظر اسـتان خوزستان در خصوص ادعای نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری یک کتاب حـاوی اطلاعـات نشانیهاو تلفن های مشاغل این اسـتان مـورد تجزیـه و تحلیـل قـرار مـیگیـرد. دادگاههـای صادرکننده آراء در استان خوزستان در ارزیابی اثر به محتواو ارزش و قابلیت دسترسی جامعه به اطلاعات آن توجه کرده و وحدت منابع و حجم دو اثر را معیار تشخیص نقض حقوق مزبور معرفی کرده اند. سنجش صحت این احکام موضوع تحقیق حاضر است .
خلاصه ماشینی:
بنابراين ملاحظه ميشود که دادگاههاي بدوي و تجديدنظر استان خوزستان اصـالت اثـر و نقض آن را به نحوي مورد توجه قرار داده اند و به اين سئوال که آيا ارزيابي اثر بودن بر اساس ارزش يا محتوا يا دسترسي جامعه به اطلاعات مندرج در اثر انجام مي پذيرد و اينکه آيا حجـم اثر اصلي و اثر ناقض و مشابهت منابع آنها مانع از تحقق نقض حقوق مالکيـت ادبـي و هنـري است پاسخ مثبت داده اند!
با اين حال " برخي آراء در اين کشور خلاف اين نظر را تأييد کرده اند مثلا شـعبه اول دادگـاه اسـتيناف ليـون در٢٣مـارس ١٩٨٩ راي داده است که «اثبات ويژگي هاي ي منحصر به فرد کار به مدعي اجازه مي دهد چنين ادعايي را مطـرح نمايـد بـر عهده عکاسي است که پديدآورنده بودن خود را ادعا مي نمايد» يا راي مورخ ١٨ نوامبر ٢٠٠٩ دادگاه استيناف پاريس که اعلام کرده است «اين وظيفه مدعي است که اصالت خلاقيت خود را به اثبات برساند زيرا دعواي نقض حقوق مالي مولف به قابليت حمايت اثر مورد ادعا، موکول مي باشد» (٢٠١٢١٤٣,Bertrand).
به هر حال ، نگراني دادگاه از ادعاي مالکيت بر اطلاعات مندرج در اثـر توسـط پديـد آورنـده کتـاب نشانه ها بيمورد است زيرا نتيجه شناسايي حقوق مؤلف براي وي، تنها اين است که کسي حـق تکثير يا عرضه اثر مورد نظر ( " کتاب نشانه ها " ) را بدون اجازه پديد آورنده نداشته باشد.