چکیده:
امکان استفاده از خمس و زکات به عنوان جانشین و یا مکملی برای مالیات، یکی از موضوعاتی بوده که بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران مورد مناقشه و تبادل نظر کارشناسان بوده است و تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گرفته است. در اسلام جایگاه والایی برای خمس در نظر گرفته شده است و از آن به عنوان یکی از ابزارهای رفع فقر و کمک به تامین حداقلهای معیشتی خانوارهای نیازمند یاد شده است. به همین دلیل در این تحقیق به برآورد ظرفیت بالقوه خمس با استفاده از دو روش شبیهسازی خرد و روش کلان در اقتصاد ایران پرداختهایم و درآمدهای بالقوه حاصل از آن را با درآمد مالیاتی ایران مورد مقایسه قرار دادهایم. نتایج تحقیق نشان میدهد که در دوره 1387-1380، مقدار ظرفیت بالقوه خمس در اقتصاد ایران از درآمد مالیاتی بیشتر بوده است.
خلاصه ماشینی:
برآورد ظرفیت بالقوه خمس و مقایسه آن با با درآمدهای مالیاتی در اقتصاد ایران 1 (طی سالهای ١٣٨٠ تا ١٣٨٧) 2 دکتر محمدمهدی عسگری عبدالمحمد کاشیان ٣ (تاریخ دریافت ٩٠/٣/٧- تاریخ تصویب ٩٠/٩/٣٠) چکیده امکان استفاده از خمس و زکات به عنوان جانشین و یا مکملی برای مالیات، یکی از موضوعاتی بوده که بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران مورد مناقشه و تبادل نظر کارشناسان بوده است و تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گرفته است .
/ جدول(٢) : محاسبه خمس درآمدهای نفتی طی سالهای ٨٠ تا ٨٧ (ارقام به میلیارد ریال) سال ارزش افزوده بخش نفت خمس بخش نفت 1380 100391 20078 1381 207906 41581 1382 254059 50811 1383 350801 70160 1384 522119 104423 1385 613213 122642 1386 805986 161197 1387 عدم دسترسی به اطلاعات عدم دسترسی به اطلاعات منبع : (بانک مرکزی ایران، حسابهای ملی ) 1 ٥- خمس ارباح کسب (درآمد) و برآورد آن برای سالهای مورد مطالعه ٥-١ - چیستی خمس ارباح مکاسب در اسلام مقرر است که یک پنجم از مازاد بر درآمد سالانه به خمس اختصاص داده شود.
حال براساس ضریب جینی ارائه شده توسط مرکز آمار ایران برای هر سال، محاسبه توزیع درآمد قابل تصرف خانوارها(درآمد ملی بعد از کسر درآمدهای دولت ) را به صورت برآوردی در بین دهک های درآمدی در طی ١٣٨٠ تا ١٣٨٧، انجام میدهیم .