چکیده:
از گذشته تا به امروز همواره نقش دولتها و حکومتها در پیشرفت و تعالی جوامع و یا عقب افتادگی آنها مورد بحث و مناقشه بوده است. به ویژه در چند دهه اخیر، این مهم بیش از پیش نمایان شده است و مباحثی مانند دولت کوچک، دولت کارآمد، دولت کارآفرین، دولت الکترونیک و امروز «حکمرانی خوب» به عنوان یک پارادایم غالب مطرح است. از طرفی پدیدهی «حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی» به عنوان یک نظریه جدید خودش را در عرصه جهانی نشان داده است. هرچند بصورت یک «پارادایم» مطرح نیست و لیکن در معادلات حکمرانی در جهان مطرح است؛ 1- نگاه اسلام به حکمرانی خوب که همان حکمرانی الهی یا حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی میباشد، نگاهی است بسیار عمیق و تعیین کننده که تعالی انسان در سایه آن رقم میخورد و تعبیر نور و ظلمت برای حکمرانی الهی و حکمرانی غیرالهی بکار برده شده است. «الله ولی الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی نور والذین کفروا اولیاءهم الطاغوت یخرجونهم من النور الی الظلمات. (بقره،157 ) 2- حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی بر کلیه فرآیندهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تاثیرگذار بوده، محیط رشد و تعالی انسان را تامین میکند. 3- حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی، عامل رفع فقر و بیکاری، مقابله با جنگ و سلطه، مبارزه با فساد و تبعیض، تامین عدالت، ایجاد شفافیت و مشارکت مردم برای خود سازی آنها در عرصههای حکمرانی میباشد. 4- ادبیات » حکمرانی خوب « به سرعت در جهان در حال ترویج شدن است و چون به مصداق « حق یراد علی الباطل » میباشد. لازم است در مقابل آن الگوی حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی مطرح و ترویج شود. 5- امروز بر حسب شاخصهای » حکمرانی خوب « اما از زاویه نگاه حکومتهای مسلط در جهان، حکمرانی در کشورهای مختلف مورد ارزیابی و رتبه بندی و امتیازدهی قرار میگیرد و ملاک و معیار برای دادن امتیاز در سطح جهانی شده است. 6- پذیرش مبانی و اصول »حکمرانی خوب« یا نقد آن و یا طرح » حکمرانی خوب اسلامی« به جای آن یک تصمیم راهبردی در سطح مدیریت کلان نظام حکمرانی در ایران است. 7- ارائه الگوی »حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی« که بیان کننده ارتباط شاخصهای آن با هم و ترسیم مبانی، اصول، ابعاد، کارکرد و اهداف آن میباشد بسیار پراهمیت است تا بتوان در مقابل »حکمرانی خوب« مطرح ساخت و ترویج نمود و با اتکا به آن وارد عرصه ارزیابی و رتبه بندی کشورها شد.
خلاصه ماشینی:
کدگذاری عبارات با بررسی حاصل از عبارات اصول قانون اساسی (١٦٩ عبارت ) مراتب در ٢٤ مفهوم با روش "تئوری داده بنیاد" به شرح ذیل دسته بندی و کدگذاری می شود: (ناظمی ، ١٣٩٠) کد مفهوم 1 اسلامیت 2 جمهوریت 3 قانونمداری اسلامی 4 حفظ آزادی های مشروع و شفافیت اطلاعات 5 نفی سلطه داخلی و خارجی ، ستمگری و ستمکشی 6 مبارزه با کلیه مظاهر فساد 7 پاسخگوئی در برابر یکدیگر و خداوند 8 نظارت 9 مشارکت سیاسی مردم در حکومت و ساختارهای حکومتی 10 نظارت بر ساختارهای حکومتی و تفکیک قوای سه گانه و هماهنگی آنها توسط ولایت فقیه 11 تضمین حقوق قانونی مردم 12 تامین اجتماعی برای همه 13 تضمین آزادی اجتماعی 14 تحکیم بنیان خانواده ، برادری و تضمین حقوق زنان و تشکیل اتحاد ملل اسلامی 15 ارتقاء سطح آگاهی عمومی 16 تعمیق باورهای دینی مردم و آزادی اعتقادات 17 دانائی محوری 18 رشد اقتصادی کد مفهوم 19 عدالت اقتصادی 20 پایه ریزی نظام اقتصادی صحیح شامل : بودجه ریزی قانونمند، منع اسراف و تبذیر، رفع فقر و تأمین رفاه 21 خود سازی فردی برای تامین کمال معنوی انسان 22 خودسازی جمعی برای تامین کمال معنوی انسان 23 تامین نیازهای اساسی اولیه انسان از بعد مادی 24 حفظ کرامت انسان در بعد تامین نیازهای مادی سپس ٢٤ مفهوم بدست آمده در ٨ مقوله فرعی طبق "تئوری داده بنیاد" دسته بندی می گردد: کد مقوله فرعی 1 مبانی 2 اصول 3 مردم سالاری دینی 4 سرمایه اجتماعی 5 مهندسی فرهنگی 6 توسعه اقتصادی عدالت محور 7 کمال معنوی انسان 8 کمال مادی انسان پس از تعیین مقوله های فرعی ، با دسته بندی آنها وفق "تئوری داده بنیاد"، مقوله های اصلی به شرح ذیل تعیین و انتخاب می گردد که جنبه محوری و طبقات اصلی مدل می باشد.