چکیده:
پایه و اساس مدیریت و سیاستگذاری مهاجرتی، به ویژه مهاجرت بینالمللی، شناخت علمی پدیده ی مهاجرت و ویژگیهای مهاجران میباشد. چنین دانش و شناختی در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران، علی رغم وجود اشکالاتی نظیر کمشماری، عمدتا از طریق سرشماریهای جمعیتی حاصل میشود. با این حال، علی رغم تاریخچه ی طولانی و حجم بالای حرکات مهاجرتی و پناهندگی از کشورهای همسایه به ایران و پیامدهای آن برای جوامع مبدا، مقصد و حتی خود مهاجران، تا کنون ویژگیهای جمعیتشناختی مهاجران خارجی بر اساس دادههای سرشماری ارائه و تحلیل نشده است. بر این اساس، این مقاله به بررسی یکی از ابعاد وضعیت مهاجران خارجی در ایران یعنی مشخصههای جمعیتشناختی بر مبنای تحلیل دادههای خام سرشماری 1385 میپردازد. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که نسبتهای جنسی بالا، سطح باروری بالاتر از جمعیت بومی، ساختار سنی جوان، جمعیت درحال افزایش نسل دوم مهاجران، تمرکز جغرافیایی و… از ابعاد و ویژگیهای مهم جمعیتشناختی مهاجران خارجی میباشد. البته، علی رغم این وضعیت کلی که بسیار متاثر از مشخصههای مهاجران افغان در ایران میباشد، گروههای مختلف مهاجر خارجی در ایران از بافت و ترکیب جمعیتشناختی متفاوتی برخوردارند. همچنین نتایج بررسی نشان میدهد گرچه مهاجران دارای مشخصههای جمعیتی متفاوتتری از جمعیت بومی هستند، ولی تعداد آن ها به اندازهی کافی بزرگ نیست تا اثر قابل ملاحظهای بر ساختار سنی و سایر ابعاد جمعیتشناختی جمعیت ایران داشته باشد.
The scientific understanding of migration and migrant's characteristics constitute the pivotal context for migration policy-makings and management. Such an understanding in developing countries including Iran is mainly attained through population censuses. In Iran، in spite of long-term considerable migration movements from neighboring countries and its consequences، the demographic characteristics of foreign migrants still remained unexplained. Thus، this paper aims at investigating demographic characteristics of foreign migrants using existing data derived from 2006 Iranian census.
The research finding demonstrate that the high sex ratio، higher fertility rate than native population، young structure of population، large size of second generation migrants and geographical concentration are among the most significant features of foreign migrants. It should be admitted that there is a significant difference among migrants groups. In addition، the results indicate that although the migrants are demographically different from that of their country of settlement، their population size is not so large to have considerable effect on Iranian population structure and dynamic.
خلاصه ماشینی:
گزیده مطالب آماری سال 20،شمارهی 1،بهار و تابستان 1388،صص 41-73 ویژگیهای جمعیتی مهاجران خارجی در ایران در سرشماری 1385 رسول صادقی دانشگاه تهران چکیده: پایه و اساس مدیریت و سیاستگذاری مهاجرتی،به ویژه مهاجرت بینالمللی،شناخت علمی پدیدهی مهاجرت و ویژگیهای مهاجران میباشد.
همچنین نتایج بررسی نشان میدهد گرچه مهاجران دارای مشخصههای جمعیتی متفاوتتری از جمعیت بومی هستند، ولی تعداد آنها به اندازهی کافی بزرگ نیست تا اثر قابل ملاحظهای بر ساختار سنی و سایر ابعاد جمعیتشناختی جمعیت ایران داشته باشد.
در نیمی از استانهای کشور (به تصویر صفحه مراجعه شود) بیش از 90 درصد جمعیت مهاجر خارجی ساکن در آنها را مهاجران افغان تشکیل میدهد.
ترکیب مهاجران ارمنستانی در استانهای کشور نشان میدهد که بیشترین سهم این دسته از مهاجران از کل جمعیت مهاجر خارجی به ترتیب به استانهای زنجان(5/1%)،همدان(4/9%)و اردبیل(4%)تعلق دارد،در مقابل کمترین سهم آنها مربوط به استان قم(0/03 درصد)میباشد.
نتایج بررسی نشان داد که در طول دههی 85-1375 تعداد 189,437 نفر یا به عبارتی حدود 34 درصد مهاجران (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) خارجی در ایران،تجربهی الگوی مهاجرتی اخیر یعنی جابهجایی و تغییر محل اقامت (شهر،آبادی،استان و کشور)داشتهاند.
این تجربه در میان گروههای مختلف مهاجر خارجی متفاوت بوده است و در طول دههی قبل از سرشماری 1385 مهاجران ترکیهای بیشترین و مهاجران عراقی کمترین جابهجایی و تغییر محل اقامت را داشتهاند.
بر این اساس،این مقاله به شناخت و بررسی یکی از ابعاد و مشخصههای مهاجران خارجی در جامعهی ایران یعنی ویژگیهای جمعیتشناختی آنها بر مبنای تحلیل دادههای خام سرشماری 1385 پرداخته است.