چکیده:
رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهر تهران در طی سال های مختلف، و وجود آلودگی های زیست محیطی در این شهر نیاز به فضای سبز و گسترش آن را به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش آلاینده ها مطرح می کند. عملکردهای مختلف فضای سبز، تحلیل توزیع مکانی آن را در شهر تهران ضروری می سازد. پارک ها به عنوان بخشی از فضای سبز نقش مهمی در زندگی شهروندان و زیبایی و سلامت آنها ایفا می کنند. در این مقاله توزیع فضای سبز مناطق 22 گانه شهر تهران بررسی شده است که کمبود این فضا در برخی از مناطق و مازاد آن در مناطق دیگر به چشم می خورد. هدف از ارائه مقاله بررسی و تحلیل مسائل و بحران زیست محیطی کمبود فضای سبز و توزیع مکانی آن در شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات از طریق بررسی طرح های شهری و برداشت های میدانی صورت گرفته و تحلیل ها با استفاده از نرم افزار GIS انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که از مساحت فضای سبز، فضای سبز در شهر تهران تنها 10 درصد از کل مساحت شهر را تشکیل می دهد. استاندارد سرانه فضای سبز در این تحقیق 12 متر مربع برای هر نفر در نظر گرفته شده است که سرانه فضای سبز در شهر تهران 2/9 است که در همه مناطق نیز یکسان نیست و این مطلب نشان دهنده عدم تناسب توزیع مکانی فضای سبز در شهر تهران است که با توجه به پیش بینی جمعیت که در سال 1395 جمعیت این شهر به 8987124 نفر خواهد رسید و با در نظر گرفتن 12 متر مربع سرانه فضای سبز در سال 1395- وضع موجود 72378865 متر مربع است- باید به 107845488 متر مربع فضای سبز برسد تا بتوان به سرانه استاندارد رسید.
خلاصه ماشینی:
"با بررسی کمبودها و مازادهای فضای سبز و افزایش جمعیت در این شهر میتوان برنامهریزی درستی برای آنها ارائه کرد و برای رسیدن به سرانه مطلوب و توزیع مناسب این فضا در شهر تهران وجود موارد زیر نقش بسزایی در ایجاد فضای سبز دارد: در دست داشتن آمار و اطلاعات صحیح؛برنامه ریزی دقیق و زمانبندی مناسب؛مدیریت کارآمد؛ بودجه و وسایل مورد نیاز؛جلب مشارکت شهروندان و ایجاد علاقهمندی در آنان نسبت به مسایل محیط زیست؛ارائه برنامههایی در این خصوص از طریق رسانههای جمعی؛تدوین قوانین و مقررات برای حفظ این فضاها؛استفاده از نتایج تحقیقات؛حمایت از پروژههای مربوطه؛ایجاد هماهنگی بین ارگانها و نهادها.
5-پیشنهادها همچنین به منظور رسیدن به شرایط مطلوب فضای سبز در شهر تهران پیشنهادهای زیر ارائه میگردد: -جلوگیری از پراکندهسازی شهر و در نتیجه کاهش تراکم در اطراف شهر؛ -جلوگیری از هر گونه ساختوساز و دخل و تصرف در حریم جنگلها،باغها و ممانعت از استقرار صنایع از آلاینده در این مناطق؛ -در نظرگیری و توسعه فضاهای سبز،ورزشی و تفریحی در کلیه سایتهای اطراف ساختمانهای شهری بهعنوان یک دستورالعمل کلی و قابل اجرا؛ -توسعه حریم شهر صرفا از طریق احداث و ایجاد فضاهای سبز؛ -ضرورت بازنگری و تدوین قوانین حفظ اراضی و قطعات مشجر با کاربری فضای سبز و بهرهبرداری از آنها که یکی از مهمترین عوامل مورد استفاده مدیریت شهر برای نجات فضای سبز شهر تهران است و ضرورت دارد در غالب یک طرح جامع مدیریت شهری با الزامات مشخص و ضمانت اجرایی کافی که در جریان اجرا با مشکل فعلی روبهرو نشود تدوین و با حمایت نظامهای قانونگذاری قضایی و اجرایی کشور حاکمیت خود را برای حفظ فضاهای سبز شهر تهران اعمال نماید."