چکیده:
یکی از مهمترین مسایل پیش روی مدیران امروزی،چگونگی تامین،تخصیص و بهرهبرداری از منابع محدود،دستیابی به بهترین عملکرد است.سیستمهای حملونثل شهری نیز با چنین مسایلی مواجه هستند.این سیستمها،بنا به تأثیر عمیقی که بر سیستمهای اقتصادی،اجتماعی و سیاسی دارند،باید علاوه بر درآمدزایی،رضایت مسافران و حیثیت اجتماعی خود را نیز مد نظر قرار دهند.در این مقاله،برای بهبود عملکرد سیستم صف خطوط اتوبوسرانی شهری در تهران،یک مدل شبیهسازی ارایه شده است.به وسیلهء این مدل،چگونگی رفتار سیستم در موقعیتهای گوناگون بررسی و یک"سیستم پشتیبانی تصمیمگیری"1برای آن،ارایه گردیده است.با استفاده از این سیستم،میتوان تاثیر تغییرات متغیرهای اصلی خط اتوبوسرانی را بر کلیت سیستم،به ویژه خروجیهای آن مشاهده نمود.در این تحقیق به عنوان نمونه خط 427 اتوبوسرانی شرکت واحد اتوبوسرانی از میدان نازی آباد تا میدان انقلاب مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
در این میان،اگر بخواهیم میانگین زمان انتظار افراد در صفها از حدّ مشخصی کمتر باشد و یا میانگین طول صفها و یا میانگین زمان بیکاری اتوبوسها،از اندازهء مشخصی بیشتر نباشد،باید به این پرسشها پاسخ داد: -چه تعداد اتوبوس در یک بازهء زمانی مشخص،باید مشغول سرویسدهی باشند تا در (1)- Decision Support System حد ممکن رضایت نسبی مسافران حاصل گردد؟ -زمانبندی حرکت بین دو اتوبوس دربازهء زمانی یادشده،چه مقدار باشد؟ -زمان مناسب برای طی فاصله بین دو ایستگاه چقدر است؟ پرسشهای یادشده،مهمترین سئوالاتی هستند که مدل،باید قادر به پاسخگویی آنها باشد.
ثابتها در این سیستم عبارتند از: -ظرفیت اتوبوسها -تعداد اتوبوسها -تعداد ایستگاههای مسیر رفت/برگشت ت-شمارندههای آماری متغیّرهایی هستند که برای نگهداری اطلاعات آماری عملکرد سیستم،به کار میروند[4]: -میزان کل بیکاری اتوبوسها در ایستگاه اول رفت/برگشت -تعداد کل اتوبوسهای وارد شده به ایستگاه اول رفت/برگشت -تعداد کل افرادی که سوار اتوبوس شدهاند -تعداد کل افراد کمحوصله -مجموع زمانهای انتظار افراد در هر ایستگاه -تعداد کل افراد مراجعهکننده به هر ایستگاه -تعداد کل افراد مراجعهکننده به هر ایستگاه -میانگین طول صف برای هر ایستگاه 2-گام دوم:مدلسازی سیستم مورد بررسی در صورت تعیین شدن نحوهء ارتباط بین اجزاء،رویدادها و متغیّرها و چگونگی تأثیرگذاری رویدادها بر متغیّرها به کمک قواعد تصمیمگیری،مدلی از سیستم به وجود میآید.
الف)اگر به هنگام ورود فرد،اتوبوسی در ایستگاه باشد و ظرفیت اتوبوس تکمیل نباشد: فرد بدون این که داخل صف شود به اتوبوس وارد میشود و متغیّر وضعیت"تعداد افراد حاضر در اتوبوس"تغییر میکند.
ب-اگر اتوبوس به ایستگاه میانی برسد در این صورت: -تعداد افرادی که پیاده میشوند به کمک تابع،توزیع آن تعیین میگردد و از تعداد افراد حاضر در اتوبوس کاسته میشود.