چکیده:
زمینه: در سال های اخیر، متخصصان در زمینه اختلال وسواسی- اجباری به دنبال ارزیابی و مقایسه اعتبار و کارایی مداخلات روان شناختی و درمان دارویی هستند. در این خصوص فرا تحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر روش درمان را مشخص می نماید.
هدف: پژوهش حاضر نیز بر آن است تا با استفاده ی الگوی پژوهشی فرا تحلیل، میزان اثرگذاری مداخلات روان شناختی و دارو درمانی را بر کاهش نشانه های وسواس فکری- عملی مورد بررسی قرار داده است.
روش: بدین منظور 40 پژوهش که از لحاظ روش شناسی مورد قبول بود، انتخاب و فرا تحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. ابزار پژوهش عبارت از چک لیست فرا تحلیل بود.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد میزان اندازه اثر مداخلات روان شناختی بر کاهش نشانه وسواس فکری- عملی 88/ 1= d بود (001/ 0> p ). همچنین نتایج پژوهش نشان داد میزان اندازه اثر مداخلات دارو درمانی بر کاهش نشانه های وسواس فکری- عملی11/ 1= d بود (001/ 0> p ).
بحث و نتیجه گیری: پژوهش نشان داد میزان اندازه اثر مداخلات روان شناختی و دارو درمانی بر کاهش نشانه های اختلال وسواسی- اجباری مطابق جدول تفسیر اندازه اثر کوهن در حد بالا می باشد.
In recent years، experts in the field of obsessive-compulsive disorder are trying to measure and compare the validity and efficiency of psychological interventions and drug therapy. In this regard، a meta-analysis integrating results of different researches demonstrates the effect size of treatments.
This study aims to study the impact of psychological interventions and drug therapy on reducing symptoms of obsessive-compulsive patients. For this purpose، 40 accepted researches were selected and meta-analysis was performed on them. Research instrument was a checklist of meta-analysis.The effect size of psychological interventions on reducing obsessive-compulsive symptoms was 1/88( p ≤ 0.001) and for drug therapy 1/11 (p ≤ 0.001).
According to Cohen's effect size، psychological interventions and drug therapy have a high impact on reducing symptoms of obsessive-compulsive disorder.
خلاصه ماشینی:
"در ایران پژوهشهای زیادی در خصوص درمان وسوساس انجام شده است،از جمله این درمانها میتوان به؛روش مواجهه و بازداری از پاسخ(مکملی،1382)،شناختی رفتاری گروهی(مکملی،1384)،درمان گروهی و بازداری از پاسخ(مکملی،1386)،شناختی رفتاری (مکملی،1387)،شناختی رفتاری،مذهبی فرهنگی(بیانزاده 1382)،تکنیکهای شناختی- رفتاری،دارویی و ترکیب آن(توزنده جانی،1383)،مواجهه و جلوگیری از پاسخ به شیوه خود درمانی(اصفهانی،1383)،شناختی رفتاری(صرامی،1386)،مواجههسازی و جلوگیری از پاسخ و فلوگزتین(ایمانی،1386)،روش ذهن آگاهی(سجادیان،1385)،رفتار درمانی شناختی(فرنام،1388)،رفتار درمانی شناختی،مواجههسازی و جلوگیری از پاسخ(علیلو و همکاران،1388)،درمان ترکیبی شناختی-رفتاری و کاهش اندیشهپردازی(بابایی،1389)، روشهای رفتاری،رفتاری شناختی،رفتاری فراشناختی و دارویی(اکرمی،1389)اشاره نمود.
با توجه به مطالب فوق،پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از الگوی پژوهش فرا تحلیل میزان اثرگذاری الگوی مداخلات روانشناختی و دارو درمانی را در کاهش علائم اختلال وسواس اجباری مورد بررسی قرار دهد.
با توجه به تحقیقات انجام شده در ایران میزان تأثیر درمانهای روانشناختی و دارویی بر کاهش نشانههای اختلال وسواس-اجباری مورد بررسی قرار گرفت.
یافتههای این فراتحلیل تأییدی بر برخی پژوهشهای قبلی از جمله روش مواجهه و بازداری از پاسخ(مکملی،1382)،شناختی رفتاری گروهی(مکملی،1384)،درمان گروهی و بازداری از پاسخ(مکملی،1386)،شناختی رفتاری(مکملی،1387)،شناختی رفتاری،مذهبی فرهنگی(بیانزاده،1382)،تکنیکهای شناختی-رفتاری،دارویی و ترکیب آن(توزنده جانی،1383)،مواجهه و جلوگیری از پاسخ به شیوه خود درمانی(اصفهانی،1383)،شناختی رفتاری(صرامی،1386)،مواجههسازی و جلوگیری از پاسخ و فلوگزتین(ایمانی،1386)،روش ذهن آگاهی(سجادیان،1385(،رفتار درمانی شناختی(فرنام،1388)،رفتار درمانی شناختی،مواجههسازی و جلوگیری از پاسخ (محمود علی لو،1388)،درمان ترکیبی شناختی-رفتاری و کاهش اندیشهپردازی (بابایی،1389)،روشهای رفتاری،رفتاری شناختی،رفتاری فراشناختی و دارویی (اکرمی،1389)بود.
در این فرا تحلیل مشخص شد هم مداخلات روانشناختی و هم مداخلات دارو درمانی بر کاهش نشانههای اختلال وسواس-اجباری موثر است ولی در مقایسه دو رویکرد این پژوهش نشان داد مداخلات روانشناختی نسبت به مداخلات دارویی مؤثرتر بود."