چکیده:
در شکوفایی علمی در تمدن اسلامی، ملل، مکاتب و شخصیتهای گوناگونی تأثیرگذار بودند. ازجمله مکتب علمی کوفه و اندیشمندان آن در رشد و بالندگی تمدن اسلامی مؤثر بودند که با توجه به ساختار جمعیتی عربی (یمنی و نزاری) و ایرانی آن و حضور امام علی× و شاگردان امام صادق× موجبات تحرک علمی و پیدایش و شکوفایی علوم در این شهر گردید.در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی به کمک منابع اصلی کتابخانهای به پیدایش مکتب علمی کوفه و تأثیر آن در تمدن اسلامی از ورود امام علی× تا تأسیس حوزه علمی نجف (448 ـ 36 ق) پرداخته شده است. نتیجه حاصله اینکه آغاز تدوین علومی همچون تفسیر، کلام و فقه مربوط به کوفه و حوزه علمی آن است. علاوه بر اینکه در تدوین سایر علوم و انتشار و شکوفایی آن نیز نقش بسزایی داشت. میراث کوفه بعدها به سایر حوزههای علمی ازجمله بغداد و نجف اشرف انتقال یافت.
خلاصه ماشینی:
"از طرف دیگر، نیاز نومسلمانان بهویژه ایرانیان به فراگیری زبان عربی زمینه را برای ضبط قواعد این زبان فراهم ساخت و بحث در قواعد دانش نحو و مطالب ادبی و نحوه روایت حدیث و نیز اختلاف در تلقی قواعد نحوی در بین نحویون بصره و کوفه به تدریج پیدایش دو مکتب بصری و کوفی را در مساجد این دو شهر که در حکم دو دانشگاه جدیدالتأسیس اسلامی بود موجب گردید.
1. مکتب تاریخنگاری عراق مطالعات و تحقیقات تاریخی، با دو گرایش کلی که متمایز از دیگری است همواره رو به رشد بوده و مشخصا گرایشهای سنت و سیره نبوی و فتوحات و مفاخرات قومی به ترتیب در مکتب مدینه و کوفه دو جناح اصلی و بنیادین علم تاریخ را در جامعه صدر اسلام منعکس میکنند که در تمامی عرصههای زندگی آن دوران تأثیرگذار بودهاند و هر یک از این دو گرایش در دیاری از شهرهای اسلامی تبلور و ظهور یافتند.
چون با مهاجرت عدهای از شیعیان به بغداد برخی محلات این شهر رنگ شیعی بهخود گرفت و زمینه گسترش فقه و حدیث، بهویژه کلام شیعی مساعد گشت بهطوریکه از دوران امام هفتم× به بعد شهر بغداد فقها، محدثان و متکلمان نامآوری به خود دید و در طبقه یاران ائمه^ نیز میتوان از تعدادی چون سعید بن جناح، محمد بن ابیعمیر، یونس بن عبدالرحمان و هشام بن حکم یاد نمود."