چکیده:
جنگ جهانی اول از سال 1914 تا سال 1918 میلادی طول کشید و بسیاری از نقاط دنیا را متاثر ساخت. کشورهای درگیر جنگ برای پیروزی خویش از هر اهرمی استفاده می کردند. یکی از اهرم هایی که متحدین تلاش نمودند از آن استفاده کنند، تحریک افغانستان علیه منافع متفقین بود. این سیاست متحدین موجب شد ایالت خرسان که هم مرز با افغانستان بود، برای طرف های درگیر جنگ اهمیت پیدا کرده، دست به اقداماتی در این منطقه بزنند. ایجاد کمربند شرق ایران متشکل از نیروهای روس و انگلیس برای جلوگیری از رسوخ هیات های سیاسی – نظامی متحدین به افغانستان از مهمترین اقدام آن ها بود. گوشه ای از پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از این اقدامات در منطقه جنوب خراسان، در این گفتار بیان شده است.
خلاصه ماشینی:
"ایجاد کمربندشرق ایران متشکل از نیروهای روس و انگلیس برای جلوگیری از رسوخ هیأتهای سیاسی-نظامی متحدین به افغانستان از مهمترین اقدامات آنها بود.
برای تشکیل این کمربند،نیروهای روسیه که در مناطق تحت{o(1-)نام کامل این گروه عبارت بود از:قوای صحرایی کمربند شرق ایران" nodroG naisreP tsaEecroF dleiF "o} (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نفوذ خود،در شمال خراسان مستقر بودند بعلاوه نیروهای دیگری که تازه آمده بودند به سمتجنوب پیشروی کرده تا شهر قاین جلو آمدند(سایکس،1335:687).
الیس(1373:172)افسر انگلیسی که پس از فرو پاشی تزاریسم به دستبلشویکها برای جلوگیری از گسترش بلشویسم و کمک به نیروهای ضد بلشویکی ترکستان،از طریق خراسان به ترکستان روسیه رفته بود،ضمن ارئه تصویری از وضع فلاکت بار مردم،گناه اصلی را بر گردن سوء حکومت انداخته،ولی نتوانسته است سهم اشغالگران در ایجاد اینوضعیت را زیر پا گذارد و اشاره میکند که اشغال کشور توسط نیروهای بیگانه نیز تا حدودیدر این امر سهیم بود.
o} دخالت نیروهای بیگانه در امور سیاسی بدون توجه به شرایط حاکم بر منطقه و براساسمنافع آنان صورت میگرفت که از یکسو،درگیریها،زد و خوردها و بسیاری از مسائل کوچک وبزرگ دیگر همراه با اثرات منفی را برای مرم منطقه داشت،و از سوی دیگر،موجب همکاریبیشتر ماموران محلی ایران با آنها میشد.
بالاخره گروههای سیاسی-نظامی متحدین در برانگیختن افغانستان برای ورود به جنگ و تحریک این کشور علیه منافع انگلیس کامیاب نشدند و پس از مواجه با ناکامی،دست از اینسیاست خود برداشتند و کوشیدند حتی الامکان،خود ایران را علیه متفقین وارد جنگ سازند."