چکیده:
فرهنگ راهبردی از متغیرهای کلیدی در تعیین سرنوشـت سیاسـت هـا و برنامـه هـای دفاعی دولت هاست . این مقاله ضمن بیان اهمیت فرهنگ راهبردی در دفـاع ملـی ، بـه ایـن نکته اشاره دارد که پیروزی در جنگ مستلزم بهره برداری هوشمندانه از پتانسیل های فرهنگ راهبردی است . برای مثال ، تحریک ابعاد تهاجمی فرهنگ راهبردی با وجود اینکـه ممکـن است موفقیت های تاکتیکی به دنبال داشته باشد، اما تضمین کننـده پیـروزی نهـایی نیسـت . رفتار آلمان و ژاپن در طول جنگ جهانی دوم گـواهی بـارز در ایـن خصـوص بـه شـمار می آید. این مقاله در عین حال ، با اشاره به نقش فرهنگ راهبردی ایرانیـان در طـول جنـگ هشت ساله با عراق به این جمع بندی می رسد کـه بهـره بـرداری هوشـمندانه سیاسـتمداران ایرانی از ظرفیت های فرهنگ راهبردی ، زمینه را برای پیروزی نهایی در جنگ تسهیل کرد.
Strategic culture is a key factor in efficiency of defence policies and plans. This article emphasizes on importance of strategic culture in national defence and argues that victory in war requires an intelligent application of strategic culture potentials. For instance، provoking the aggressive aspects of culture، as we see in Germany and japan behavior in 2nd world war، while may bring some tactical gains، but would not guarantee the total victory. This article argues that intelligent application of strategic cultures potentials by Iranian politicians، facilitate the final victory in war.
خلاصه ماشینی:
کلیدواژه ها: دفاع ملی ، فرهنگ راهبردی ، تهاجم ، پیروزی ، روابط بین الملل ، جنـگ تحمیلی ، انقلاب اسلامی ایران ______________________________________________________________ * استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی فصلنامه مطالعات راهبردی سال پانزدهم شماره سوم پاییز ١٣٩١ شماره مسلسل ٥٧ مقدمه اگرچه در دوره های منازعات یا جنگ های بین المللی توجه بیشتری به امکانات و توان مندی های مادی و ملموس دولت ها می شود، اما آنها تنهـا متغیرهـای تعیـین کننـده سرنوشـت جنـگ نیسـتند.
بـه عبارت دیگر، سؤال اصلی مقاله این است که فرهنگ راهبردی چه نقشـی در دفـاع ملـی دارد؟ مطابق فرضیه مقاله ، اگرچه فرهنگ راهبردی نقش اساسی در تکـوین دفـاع ملـی دارد، امـا در صورتی می تواند برای پیروزی در جنگ مؤثر واقع شود که تحت هدایت وکنتـرل هوشـمندانه دولت قرار گیرد.
با توجه به این نمونه ها می توان گفت فرهنگ راهبردی هر کشور ممکن است از عناصـر و مؤلفه های مختلفی تشکیل شده باشد که هریک از آنها به نحوی در دفاع ملی قابلیت اثرگذاری داشته باشند.
از مهمتـرین شاخص هایی که در قوام یابی فرهنگ راهبردی ایرانی ها در سده اخیر مهم ظاهر شده و به خصوص در جریان جنگ هشت ساله با عراق قابل توجـه بـوده ، موقعیـت ژئواسـتراتژیکی و ژئواکونـومیکی جغرافیای ایران است که با جلب توجه و دخالت قدرت های بزرگ در منطقه ، موجب واکنش هـای منفی ایرانیان شده است .