چکیده:
نقد امری انتزاعی است که از واکنش ذهنی خواننده نشئت گرفته و موجب تحلیل متنی می شود، هرچند برخی از متفکران، آن را تنها تعیین کننده ارزش آثار به شمار می آورند. در نقد، اساسا با دو رویکرد (ارزیاب و تحلیل گر) مواجه هستیم که ما را به دو پدیده خوانش و تاویل برمبنای قاعده در زمانی (مولف مدار و تاریخ مدار) و قاعده هم زمانی (متافیزیک متن و واکنش خواننده) درگیر می سازد و خواننده منتقد، متن را با تمامی بافت پیچیده ساختاری اش، به کمک عناصر پنهان و آشکار برون متنی و درون متنی، نقد می کند. این مقاله با قبول باور فوق، ابتدا نظریات و ضدنظریات موجود را درباره نقد بررسی کرده؛ سپس ضمن ترسیم دیاگرام نقد، به تفسیر آن به عنوان یک شبکه هوشمند ارتباطی، از منتقد به متن و جهان متنیت می پردازد.
Criticism is an abstraction originating from the readers’ mental feedbacks and leading to the analysis of the texts. While some scholars see this the only way to evaluate literary works، criticism basically deals with diachronic (author-based and history-oriented) and synchronic (metaphysics of text and reader’s feedback) readings. Critical reading examines a text and judges it considering all its complex structural texture with the help of textual or meta-textual explicit and implicit elements. With such an approach، this paper، first، attempts to study the pros and cons of criticism، and then drawing a diagram for criticism، interprets it as an intelligent communications network from critics to texts and the world of textuality.
خلاصه ماشینی:
کالر٣ برخلاف نظر شلگل ، درمقدمه کتاب فن شـعر سـاخت گـرا مـی نویسـد: در نقـد جدید که تمرکز روی متن است ،کار منتقد دشوارتر اسـت ، چـون او بایـد بیشـتر از یـک خواننده معمولی که برای خودش می خواند، نسبت به شعر درک و شناخت داشته باشـد؛ مثلا برای نقد متن شعر، یک فرهنگ لغت ، کافی نیست ، بلکه منتقد برای اثبـات و دفـاع 4 از فرضیات خود، بایستی به مثالها و نمونه ها، استشهاد کند (کـالر، ١٩٧٥: xiv) و فوکـو ، وظیفه نقد را ایجاد مناسبتی میان مؤلف و اثر یا شرح اندیشه ها و تجربه هـای مؤلـف کـه در اثر بازتاب یافته است ، نمی داند.
Foucault امروز نقد، نزد منتقدان بزرگ جز تحقیق و معرفت صرف و عاری از هر شائبه غایت و غرض دیگری ندارد؛ منتهـی شـیوههـای نیـل بـه غـرض موجـب گمراهـی شـده اسـت (زرین کـوب، ١٣٨٣: ٥٩)؛ بنـابراین وظیفـه نقـد از دیـد منتقـدان نـو، ایضـاح آثـار اسـت و روش های خوانش دقیق که برای محکزدن هر فعالیت انتقادی کمـک مـی کنـد تـا آثـار منفرد را به صورتی غنی تر و بخردانه تفسیر کنیم (کالر، ١٣٨٢: ١٦٤)؛ به همـین دلیـل بـه طرز بسیار عمیقی به رابطه متن با جهان ذهنی خواننده ارتباط پیدا می کند.
Olsen در هر حال، اثر با بافت ساختاری پیچدهاشـ همانطور که در نمودار زیر آمده اسـت ـ از نظر نگارنده، از دو عامل مهم متنی تشکیل یافته است ، که هرکدام از این دو عامـل بـا وابسته های زمینه ای خود در تحلیل ساختار اثر مورد نقد، ایفاء نقش می کنند: منتقد دادههای درون متنی دادههای دادههای برون متنی برون متنی رمزگانها نشانه ها هیپوگرام ها مفاهیم ......