چکیده:
ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﻴﺮﻧﮓ در ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎی رواﻳﺖﺷﻨﺎﺳـﻲ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﭘﺮﺳـﺶ ﭘﺎﺳـﺦ ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﻛﻪ »اﻟﮕﻮی ﻛﻨﺸﻬﺎی« ﻃﺮح داﺳﺘﺎن ﮔﻨﺒﺪ ﭘﻴﺮوزه ﭼﻴـﺴﺖ و اﻳـﻦ اﻟﮕـﻮ ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ و ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪه ﭼﻴﺴﺖ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ذﻫﻦ ﺑﺸﺮ آﻧﮕـﺎه ﻛـﻪ در ﺣﺎﻟـﺖ ﺧﻠﻖ رواﻳﺖ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ اﺳﺖ دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ. ﺑﺮای ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻳﻦ رواﻳﺖ از روش ﺗـﻮدورف و ﮔﺮﻳﻤﺎس اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. اﺳﺎس روش ﺗﻮدورف ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻟﮕﻮی ﻛﻨﺸﻬﺎی داﺳﺘﺎﻧﻲ و ﻋﻨﺼﺮ ﺛﺒﺖ ﺑﻨﻤﺎﻳﺔ اﺻﻠﻲ اﺧﺘﺼﺎص دارد. ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ دو ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ 54 روﻧﺪ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﻨﺸﻬﺎی داﺳﺘﺎﻧﻲ در داﺳﺘﺎن ﻣﺎﻫﺎن ﺑﺎ داﺳﺘﺎن ﻫﺒـﻮط ﺗﻄـﺎﺑﻖ دارد و ﺑﻨﻤﺎﻳﻪ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ. ﺑﺮای اﺛﺒﺎت اﻳﻦ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ از روش ﮔﺮﻳﻤﺎسﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎیادﺑﻲ ﺳﺎل6، ﺷﻤﺎره 32، ﺑﻬﺎر8831 اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺟﻔﺘﻬـﺎی ﻣﺘﻘﺎﺑـﻞ داﺳـﺘﺎﻧﻲ و اﻟﮕـﻮی ﻛﻨـﺸﮕﺮﻫﺎ )ﺷﺨـﺼﻴﺘﻬﺎ( اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻨﺎﻇﺮ و ﺑﺮاﺑﺮی ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎی دو داﺳﺘﺎن ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻮاﻫﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ داﺳـﺘﺎن ﻣﺎﻫـﺎن در ﻃﺒﻘـﻪﺑﻨـﺪی ﻗـﺼﻪﻫـﺎی ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ و رﻳﺸﻪ آن داﺳﺘﺎن ﻫﺒﻮط اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
"در ﻗـﺴﻤﺘﻲ از داﺳـﺘﺎن از زﺑـﺎن ﭘﻴﺮﻣـﺮد ﺑﺎﻏﺒﺎن ﺗﻌﺒﻴﺮ و ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑﺮای اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﺷﻮم در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﻪ ﻣﺎﻫﺎن داده ﻣﻲﺷـﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻴﻪﮔﺮ ﺣﻮادث ﻏﺮﻳﺐ داﺳﺘﺎن اﺳﺖ: ﻫـــﻢ زدﻳـــﻮان آن ﻣﻐـــﺎک ﺑـــﻮد آدﻣــــﻲ ﻛــــﻮ ﻓﺮﻳﺒﻨــــﺎک ﺑــــﻮد 94 ﻛــﺎﻳﻦ ﺧﻴــﺎل اوﻓﺘــﺎد در ﺳــﺮ ﺗــﻮ ﺳ ـﺎده دل ﺷ ـﺪ در اﺻ ـﻞ ﮔ ـﻮﻫﺮ ﺗ ـﻮ ـ ــ ـ ـ ﻧﻨﻤﺎﻳﻨـــﺪ ﺟـــﺰ ﺑـــﻪ ﺳـــﺎده دﻻن اﻳــﻦ ﭼﻨــﻴﻦ ﺑــﺎزﻳﻲ ﻛﺮﻳــﻪ و ﻛــﻼن ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی ادﺑﻲ ﺳﺎل6، ﺷﻤﺎر32، ﺑﻬﺎر8831 ﺑـ ـﺎ ﺧﻴﺎﻟـ ـﺖ ﺧﻴـ ـﺎل ﺑـ ـﺎزی ﻛـ ـﺮد ـ ــ ـ ـ ﺗــﺮس ﺗــﻮ ﺑــﺮ ﺗــﻮ ﺗﺮﻛﺘــﺎزی ﻛــﺮد ﺑـــﻮد ﺗـــﺸﻮﻳﺶ راه ﮔـــﻢ ﻛـــﺮدن آن ﻫﻤــﻪ ﺑـ ـﺮ ﺗـ ـﻮ اﺷـ ـﺘﻠﻢ ﻛـ ـﺮدن ـ ـ ـــ ﻧـ ـﺸﺪی ﺧـ ـﺎﻃﺮت ﺧﻴـ ـﺎل ﻧﻤـ ـﺎی ـ ـ ـ ـ ﮔ ـﺮ دﻟ ـﺖ ﺑ ـﻮد آن زﻣ ـﺎن ﺑ ـﺮ ﺟ ـﺎی ـــ ـــ )ﻧﻈﺎﻣﻲ، 6731: 252( در ـﺘﺎن ﻣﺎﻫــﺎن، ﻛــﻪ ﺑــﻪ داﺳــﺘﺎﻧﻬﺎی ﺧﻴــﺎﻟﻲ و وﻫﻤــﻲ ﺑــﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳــﻚ اﺳــﺖ، داﺳـ ﺻﺤﻨﻪ ﭘﺮدازﻳﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪی و ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺮﻧﮓ داﺳﺘﺎن ﻛﻤـﻚ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ.
ﺑﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻛﻨﺸﻬﺎی ﻃﺮح اﻳﻦ داﺳﺘﺎن و ﻛﺎﻫﺶ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻛـﻨﺶ اﺻـﻠﻲ ﮔﻨـﺎه ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی ادﺑﻲ ﺳﺎل6، ﺷﻤﺎر32، ﺑﻬﺎر8831 ﻛﺮدن، ﻣﺠﺎزات ﺷﺪن و دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪن، ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜـﻪ داﺳـﺘﺎن ﻣﺎﻫـﺎن در ﻣﻘﻮﻟﻪ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎی ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﻣﻲﮔﻨﺠﺪ، ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻃﺮح اﻳـﻦ داﺳـﺘﺎن ﺑـﺎ اﻟﮕـﻮی ﻛﻨﺸﻬﺎی داﺳﺘﺎن ﻫﺒﻮط، ﻛﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ اﺻﻠﻲ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎی ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ اﺳﺖ، ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ."