چکیده:
قرآن کریم از جنبه فصاحت و بلاغت مبتنی بر شیوه های بیانی خاص و عناصر بلاغی شگفت انگیز می باشد که زیبایی شناسی آن وصنایع ادبی آن قابل تفحص وتامل است. ازجمله نمونه های فصاحت کلام الهی، آیات مربوط به احسان، انفاق، قرض الحسنه، تعاون، صدقه به جوار ودر مفهومی عمومی وقف میباشد؛ که بررسی صور بلاغی وزمینه های گوناگون فصاحت وبلاغت دراین آیات، موجب درک بهتر و فهم صحیحتر آیات خواهد شد. و به واسطهی آرایش عناصر بلاغی وشگردهای به کارگیری فنون بلاغت، زمینه های اثرگذاری معنای وقف در ذهن واندیشه مخاطب، آشکارتر میگردد. در همین راستا در این نوشتارکوشیده شده است تا با تبیین محتوایی آیات مرتبط با وقف، تمام جنبه های بیانی و بلاغی آن مورد تحلیل قرارگیرد، و نتایج حاصل از این پژوهش در جدول و نمودارهای مخصوص ارائه شود. در این مجال مختصر نشان داده شده است که حسنه وقف به عنوان عملی شرعی مورد تاکید قرآن بوده و درباب سبک بلاغی و زمینه های اثرگذاری وتفهیم آن، دارای جاذبه های بلاغی، و تصویرهای زیبای بیانی میباشد.
خلاصه ماشینی:
در اين مجال مختصر نشان داده شده است که حسنه وقف به عنوان عملي شرعي مورد تاکيد قرآن بوده و درباب سبک بلاغي و زمينه هاي اثرگذاري وتفهيم آن، داراي جاذبه هاي بلاغي، و تصويرهاي زيباي بياني ميباشد.
به عبارتي ديگر بديهي است که هدف به کارگيري عناصر مختلف بلاغت درآيات وقف، زمينه هاي تاثير گذاري آن را درقلب شنونده و هم چنين تثبيت وتقويت معنا ومفهوم وقف را درذهن مخاطبان آشکار ميکند؛ لذا دراين مجال مختصر ابتدا به گستره واژگاني وقف در قرآن و موسوعات قرآني و عربي اشاره شده است، سپس با شناخت محتوايي آيات ومصاديق وقف، به تحليل زيبايي شناسي آيات وقف و تبيين نکات بلاغي آن پرداخته شده است.
پيش از پرداختن به ادامه گفتار بيان اين نکته در کمال ضرورت است که اگر آيات مورد بحث در اين مقاله شامل عناصري از وقف مانند انفاق، صدقه، قرض، باقيات صالحات يا اعمال نيک ميشود؛ از اين رو مطلقا معناي حصر ندارد لذا معاني و صور زباني و بياني قرآن نامحدود و کران ناپيداست.
»[1] که در اين بخش ابتدا معناي لغوي آن و آيات صدقه در قرآن بيان شده، سپس در ادامه به تحليل بلاغي آيات مربوط به صدقه و ارتباط معنايي آن با وقف پرداخته شده است.