چکیده:
بازار خاکستری وقتی شکل میگیرد که یک شرکت محصولی را علاوه بر شرکت مادر در چند کشور دیگر نیز تولید کند. به عبارت دیگر این بازار به توزیع کالاهای مارک دار توسط افراد غیرمجاز دلالت دارد. بازاریابهای خاکستری کالاها را به قیمت کمتر از قیمت مجاز میفروشند، که از این عمل تحت عنوان واردات موازی نیز نام برده میشود و معمولا زمانی پیش میآید که کمبود عرضه وجود داشته باشد یا تولیدکننده بخواهد قیمت محصولات را افزایش دهد. با توجه به اهمیت بازار خاکستری و مسائل مرتبط با آن، در این مقاله سعی بر این است که 1-تاریخچه قاچاق کالا 2- مفهوم بازار خاکستری مورد بحث قرار گیرد و متعاقب آن عواملی که باعث ایجاد و شکلگیری بازار خاکستری میشوند، توضیح داده شوند 3- تبعات ناشی از شکلگیری بازار خاکستری مورد بررسی قرار گیرند 4- به منظور مقابله هرچه بهتر با بازار خاکستری دو راهکارافتصادی و حقوقی ارائه میشود
خلاصه ماشینی:
"به طور کلی میتوان گفت عوامل زیر باعث ایجاد بازارهای خاکستری میشوند: 1- اختلافات قیمتی 2- معروف بودن محصول در چندین بازار 3- پایین بودن تعرفهها و هزینه حمل و نقل 4- گستردگی و تعدد قوانین و مقررات (شدت نظارت): افزایش بیرویه در قوانین و مقررات و شدت نظارت (غالبا سنجیده در تعداد قوانین و مقررات و شرایط گرفتن مجوزها) عامل مهم دیگری است که آزادی انتخاب اشخاص را برای استخدام در بخش اقتصاد رسمی کاهش میدهد.
بررسیها نشان میدهد که مهمترین خطرات ناشی از بازارهای خاکستری عبارتاند از: 1- کاهش تدریجی ارزش نام و نشان تجاری؛ 2- تیره شدن روابط تولید کننده، واسطه و مشتری؛ 3 - اختلال در استراتژیهای بازاریابی و کسب سود؛ 4 - تضعیف استراتژی قیمتگذاری سنتی؛ 5- عادت به نقض قوانین تجاری مصوب کشور در راستا اقتصاد سالم.
کاهش تدریجی ارزش علامت تجاری: تضعیف علامت تجاری در نتیجه فعالیت در بازار خاکستری ممکن است به علت فروش متداول با قیمت پایین، وجود دستورالعمل به زبان خارجی، فقدان قطعات - غفور، حمیدی، اقتصاد سایه، سایت سازمان امور اقتصادی و دارایی زنجان، 1389.
چهارمین استراتژی، استقرار شعب تخصصی سازمان تعزیرات حکومتی درامر مبارزه با اقتصاد خاکستری درمبادی ورودی کالای قاچاق خواهدبود نتیجهگیری: بازار خاکستری (واردات موازی) باعث میشود که ارزش نام تجاری در اثر فروشهای مکرر با قیمت پایین، وجود دستورالعملهایی با زبان خارجی، فقدان قطعات جایگزین در کشورهایی که بازار خاکستری در آن شکل گرفته است و یا کیفیت پایین محصول، کاهش یابد عادت به نقض قوانین تجاری مصوب دولت و شکست حمایت از تولید داخلی ،کاهش درآمدهای مالیاتی و عوارض ورودی کالاخواهد."